Op de bres voor een Veluwse buslijn
Buslijn 1 heet nu lijn 101 en verbindt sedert 1923 Amersfoort met Nijkerk, Putten, Ermelo en Harderwijk over een afstand van 30 km. Decennialang was er een halfuursdienst. De plaatsen maakten in die bijna eeuw een enorme bevolkingsgroei door. Om de bewoners te bereiken werd de buslijn steeds meer door de buitenwijken geslingerd. Maar toen het zonetarief veranderde in een kilometertarief werd een busrit door die slingers duurder dan de trein. Het aantal reizigers nam af en de frequentie daalde naar een uurdienst. Nog weer later verdwenen de ritten op zondag.
De invoering van gebiedsconcessies leidde er toe dat werd afgesproken dat een buslijn nog maar tot het eerste spoorstation voorbij de concessiegrens mocht rijden. En dat was een voorstadstationnetje in een buitenwijk van Amersfoort waar geen van de reizigers uit Nijkerk naar toe moest. Ondertussen was weer een route door een nieuwe buitenwijk tot stand gekomen, maar er waren door vertraging nog geen bushaltepalen geplaatst. Nog minder reizigers namen de bus. Voor de vervoerder aanleiding om in het vervoersplan voor komend jaar lijn 101 te laten vervallen. Er is geen andere buslijn die de functie overneemt.
Hoe ga je als Rover om met het mogelijk opheffen van een OV-lijn? Hieronder een beschrijving. Het ROCOV Gelderland, het Gelderse consumentenoverleg, ontvangt op 5 mei 2021 vertrouwelijk van de provincie het vervoersplan 2022 van de vervoerder. Daarin wordt, los van corona, voorgesteld om streeklijn 101 helemaal op te heffen wegens daling van de kostendekkingsgraad.
De eerste actie van Rover Gelderland was vragen aan de ons goed bekende ambtenaren van diverse gemeenten langs de lijn of zij dat vervoersplan ook hadden toegestuurd gekregen. Dat bleek het geval en inmiddels was het op de site van een andere overheid gepubliceerd. Dus we konden er gemakkelijk over praten. Op 6 mei stuurde de Rover-afdeling na lezing een uittreksel van het vervoersplan aan de gemeenten. Op 9 mei gevolgd door een scherp maar duidelijk commentaar van Rover. Gemeenten schreven vervolgens gezamenlijk een brief naar de provincie waarin de argumenten uit het commentaar van Rover duidelijk herkenbaar waren. Mede op basis van dat commentaar werd op 25 mei een ROCOV-advies aan de provincie gezonden, inhoudende dat er geen aanleiding was lijn 101 op te heffen. Een artikel op de Rover-website op 28 mei over het opheffen van de buslijn was aanleiding voor journalisten om Rover te bellen en dat leidde op 31 mei tot een stuk in de regionale kranten.
Informeel trof een afdelingslid op 2 juni de betreffende gedeputeerde. Daarbij werd snel nog wat informatie uitgewisseld die niet in het vervoerplan stond en de ogen van de gedeputeerde gingen verbaasd verder open. Van ons bekende ambtenaren vernamen we op 3 juni dat Gedeputeerde Staten hebben besloten dat lijn 101 blijft bestaan. Het ROCOV wordt op 11 juni geïnformeerd.
Wat leert deze casus ? Ken de spelers in je omgeving. Zorg voor goede contacten met vervoerkundigen bij de vervoerders, met ambtenaren bij gemeenten en provincie en zo nodig met de pers. Roverleden weten vaak meer dan de ambtenaren. De kennis van zaken van Rover heeft een goede reputatie! Zeker in een grote provincie ontbreekt die locale kennis op het provinciehuis. Zorg dat je als Rover-afdeling snel alle reële argumenten weet te verzamelen en schrijf die aan degenen die Rover, en de reizigers, kunnen steunen.