'Het wordt een grote graswoestijn'
Het deels eeuwenoude coulisselandschap is kenmerkend voor delen van Noord- en Oost-Nederland. Het bestaat uit kleine akkers en weilanden, afwisselend omzoomd met rijen bomen en struikgewas. Wat ons als wandelaars niet meteen opvalt is dat het kleinschalige coulisselandschap hier en in de Achterhoek dreigt te verdwijnen door het intensieve agrarisch gebruik van die akkers en het weghalen van de houtwallen. Geograaf John van Zuidam beschreef de achteruitgang in zijn boek Oale groond. Geschiedenis van het Twentse landschap, dat in 2019 verscheen. Om het in zijn woorden te zeggen: ‘Het wordt een grote graswoestijn’. Wat voor ons – zeker dit jaar – een fraai groen landschap is, verandert sterk door verkaveling en schaalvergroting. Het directe gevolg is de achteruitgang van de biodiversiteit; minder voedselbronnen voor insecten en vogels.
Bij het uitstippelen van deze Op Verkenning in de buurt van het mooie stadje Ootmarsum kwamen we uit op de website van Landschap Overijssel en besloten vanuit Vasse deels over de stuwwalroute naar Ootmarsum te wandelen. Die stuwwal ontstond in de voorlaatste ijstijd, ruwweg zo’n 200.000 tot 125.000 jaar terug. Het noordelijk deel van ons land lag onder een enkele honderden meters dikke ijslaag. Aan de beweeglijke randen stuwden ijsmassa’s de aarde voor zich uit en ontstond een glooiend landschap met in deze omgeving hoogteverschillen tot wel een kleine 80m. Op naar Vasse, halte Bolscher, die de naam draagt van het aanpalende eetcafé.
Rrreis.nl
Het dorp ligt aan buslijn 64 die Almelo en Oldenzaal met elkaar verbindt. We kunnen ons niet een eerdere Op Verkenning herinneren die we met de overwegend witte bussen van www.rrreis.nl maakten. Welke vervoerder is dit nu weer? RRReis blijkt de merknaam te zijn voor het regionale openbaar vervoer in de provincies Flevoland, Gelderland en Overijssel. In Twente is het vervoerder Arriva die zijn bussen inzet. En hebben die drie keer de letter ‘R’ ook een betekenis? Ja, de eerste staat voor de drie provincies die verantwoordelijk zijn voor het regionale OV. De tweede en derde ‘R’, een rollende ‘R’, brengen tot uitdrukking dat het merk ‘dynamisch en actief wil zijn’.
De koffie is op en we gaan aan de wandel. Het dorp zelf ligt niet aan de wit-paars gemarkeerde route. Let erop dat de naam op de markering staat, want er zijn meer routes met deze markering. Een korte wandeling brengt ons bij knooppunt D81, om langs de aan de heiligen Joseph en Pancratius gewijde kerk te wandelen naar de noordelijke begrenzing van de bebouwing. De kerk uit 1865, met een opvallend hoge, slanke toren, is best groot voor het bescheiden dorp.
Braamberg
Een smal zandpad met de naam Deep’n Weg voert ons langs Vasse naar knooppunt D80, waar we de stuwwalroute oppikken. De eerste ‘berg’ van zo’n 76m hoog waar de route aan weerskanten langs gaat is de Braamberg, maar er is een smal bospad dat je wél over een van de hoogste punten van Overijssel leidt. Op heldere dagen zie je op zo’n 40 km afstand de westelijke stuwwal Holterberg liggen. De Enschedese textielbaron Jannink had op de Braamberg een riant buitenverblijf gebouwd, dat in het oorlogsjaar 1944 afbrandde door toedoen van de Duitse bezetter. Die was bang dat de oprukkende geallieerden het huis als strategische uitkijkpost zouden gebruiken. Het gelijknamige bos is rijk aan spechten; vooral de kleine bonte specht is er te vinden.
Waar de onverharde Haambergerweg op de nadering van enkele gebouwen scherp naar rechts draait is boven in de nok van de witte gevellijst van de kleine boerderij een typisch Twents gevelteken te zien. Het bestaat uit een tweetal paardenkoppen. Oorspronkelijk dienden deze tekens om onheil af te weren, zoals blikseminslag.
Wandelend over de Oosterveld- en Slenkteweg beginnen ze ons op te vallen: de hardlopers en de wandelaars van de jaarlijkse Molenloop Ootmarsum. Bij een punt waar de deelnemers en ook wij een bekertje water krijgen aangereikt horen we dat de tocht dit jaar is opgedragen aan Bert Buddingh. De oud-huisarts overleed vorig jaar aan de gevolgen van kanker en dus is de opbrengst bestemd voor het kankeronderzoek.
