Skip to main content
Op Verkenning

Vorden: vier kastelen en een beek

De meeste reizigers met bestemming Vorden zullen overstappen in Zutphen. En dus uit- en inchecken. Uitchecken vooral bij NS, maar inchecken? Je hebt de keuze tussen rood en blauw, maar op de incheckpalen staat niet waar die kleuren heen gaan. Als je het niet weet zul je naar de kleur van de trein moeten kijken. Voor Vorden (Winterswijk) is dat rood. Een jarenlange ergernis van Rover, dit omchecken, onder andere omdat het leidt tot vergissingen. Het gaat ooit verdwijnen…

Editie 4, 2025  |  Gerda Spaander

Landgoed Het Enzerinck
Foto's: Gerda Spaander

De streek rond Vorden en Ruurlo staat bekend om zijn kastelen en landgoederen. Met de fiets kun je er in 34 kilometer 8 zien. Wij doen het wat rustiger aan, lopen 15 kilometer en zien er 4.

We komen daarbij regelmatig de rood-witte markeringen tegen. Eerst hier en daar wat Pieterpad, en later lopen we een stukje Trekvogelpad. Vorden afficheert zich als ‘centrum van het Pieterpad’. In ieder geval is Nederlands bekendste wandelpad hier in 1983 officieel geopend.

We lopen vanaf het station al snel buiten de bebouwde kom en lekker rustig buiten het bereik van auto’s. Wel is er hier en daar een maïsveld en dat houdt het uitzicht in deze tijd van het jaar wel eens tegen. Nu ja, even wachten en de maïs is weer van het veld af. We worden verrast door een zwavelzwam met een doorsnede van meer dan 30 cm aan de voet van een eik. Het lijkt bijna op een bos rozen. Die zal nog wel een tijdje standhouden, dus hopelijk kunnen er nog veel wandelaars van genieten – al is de prachtige zalmkleur van het begin dan wel weg.

 

Landgoederen en thee

Het eerste landgoed dat we tegenkomen is het Enzerinck. Wij lopen rondom het landhuis door het bos en langs vijvers. In het voorjaar bloeit daar de ondergroei van o.a. boshyacinten en lelietjes-van-dalen. Het pad linksaf mag er ook zijn, en maakt de wandeling 1 km korter.

We lopen grotendeels onverhard verder, en kunnen ons laten verleiden door de theetuin van Veldwijk, als die tenminste open is.

Het volgende landgoed is Huis Den Bramel. Dit kasteel is in particulier eigendom en laat zich alleen uit de verte bekijken, maar ook hier kun je een ommetje maken door het bijbehorende bos. Wij doen dat niet en zetten koers naar kasteel Hackfort. Via een graspad door een weiland: de ultieme vorm van onverhard lopen.

Kasteel den Bramel

Kasteel of landgoed?

Overigens: wat is een kasteel, en wat is een landgoed/landhuis? Op internet lezen we: “De benaming ‘kasteel’ is een flexibel begrip, maar wordt veelal gebruikt om bouwsels aan te duiden die tussen de vroege tiende en de late zestiende eeuw zijn gebouwd. De twee belangrijkste voorwaarden om een bouwwerk kasteel te mogen noemen zijn ‘bewoonbaarheid’ en ‘verdedigbaarheid’.” En waar ziet de wandelaar dat aan af? Het Enzerinck lijkt een landhuis, oftewel een luxueus huis met een flink park of bos eromheen. Datzelfde geldt voor Den Bramel, al wordt dat óók een kasteel genoemd. Het heeft in ieder geval wel een slotgracht.

Kasteel Hackfort

Akkerflora en stinzenplanten

Maar we gaan verder naar Hackfort, en dat is een overduidelijk kasteel. Gebouwd rond 1400 (en na verwoesting herbouwd in de 16e eeuw), twee torens en een muur van een meter dik. De slotgracht is allang verdwenen; er is nu nog de Hackfortse Beek, met watermolen.

Al ver voor je bij het kasteel bent wijzen de bordjes van Natuurmonumenten al op het landgoed. Met een oppervlakte van ruim 700 ha drukt het zijn authentieke stempel op de wijde omgeving. Het begint met graanakkers, die veel kleinschaliger zijn dan wat tegenwoordig gangbaar is. En de akkeronkruiden zijn er welkom: in de goede tijd zie je er korenbloemen, klaprozen en meer moois. Het lijkt al heel wat, maar Natuurmonumenten heeft plannen voor meer: een oude steilrand (steile helling) terugbrengen en meer struweel planten, zodat (klein)wild er kan schuilen.

We gaan verder. Dichter bij het kasteel is het in de lente groot feest door alle stinzenflora: sneeuwklokjes, krokussen, wilde narcissen en véél meer. Zeker nadat er de afgelopen jaren een half miljoen bolletjes in de grond zijn gestopt. En in de zomer is daar de moes- en bloementuin. De moestuin levert groenten voor het bijbehorende restaurant. Oftewel: ook als het er nu niet van komt om deze wandeling te maken blijft het mooi, met maart als hoogtepunt.

Wie er nog geen genoeg van heeft kan ook overnachten in kasteel Hackfort. Wordt het de suite Baron Arend? Of liever de Freule Clara? Het hele kasteel afhuren kan ook, voor je bruiloft of zo.

Veengoot

En dan op naar het volgende kasteel, dat van Vorden. Het vervolg van de Hackfortse Beek, de Baakse Beek, stroomt naar Vorden, maar is niet voorzien van een wandelpad. Dat is wel het geval met de Veengoot. Daarin vallen de gele watergentianen op, en het puntige blad van pijlkruid. Verderop geen vegetatie die daar op eigen kracht is gekomen, maar een ingezaaide kleurige akkerrand. Leuk voor wie erlangs loopt, en als het goed is ook leuk voor insecten – tenzij de akker er ernaast stevig is bespoten. Dan worden de insecten als het ware in een giftige val gelokt en dat is onder meer slecht voor hun voortplanting.

Eerst een versperring, dan het laatste kasteel

Het laatste stuk langs de Veengoot is een smal pad. Op zich leuk, maar ten tijde van deze verkennende wandeling lag er een boom over het pad. Een doorzetter komt daar wel langs, maar niet zonder schrammen door bramen. Wie daar geen zin in heeft kan beter het fietspad aan de noordkant volgen, zolang de boom daar niet wordt weggehaald.

In beide gevallen kom je uit op de brede laan die eindigt bij Kasteel Vorden. We lopen er niet recht op af maar met een bocht, want het bos en de grachten mogen er ook zijn. Wel gaan we nog even langs het restaurant De Bosloods en het koetshuis naar het voorplein. En dan weer terug voor een omtrekkende beweging, want het kasteel, met slotgracht, is van alle kanten aantrekkelijk.

En dan zijn we weer terug in Vorden. De snelste weg naar het station is uiteraard de Stationsweg, maar rechtsaf is het centrum met veel horeca.

Informatie

Waarheen

Deze Op Verkenning beschrijft een bijna 16 km lange rondwandeling met station Vorden als begin- en eindpunt.

De wandeling is te bekorten door na 12 km bij een rotonde de bus te nemen vanaf halte Horsterkamp Zuid. Je komt dan niet langs Kasteel Vorden.

Routebeschrijving

www.rover.nl/wandelroutes

Ongeveer 10 km van de route is onverhard

Openbaar Vervoer

www.ns.nl

www.9292.nl

Horeca

Bij theetuin Veldwijk, kasteel Hackfort, kasteel Vorden (De Bosloods) en in het centrum van Vorden

Interessante website: tinyurl.com/hackfort