Opkomen voor reizigersbelangen in Rocov’s

Drenthe

We beginnen in Drenthe. Hier is sprake van een bijzondere situatie, want de provincies Groningen en Drenthe en de stad Groningen hebben de handen ineen geslagen, en voor het OV-opdrachtgeverschap het OV-bureau Groningen Drenthe in het leven geroepen. Het Drentse Rocov, hier het Consumentenplatform (CP) genoemd, zit bij het OV-bureau aan tafel, samen met de vervoerders. Will Gerbers van Rover-Drenthe kan ons hier meer over vertellen.

Goed voorbeeld

In Nederland geldt Groningen-Drenthe als een voorbeeld voor een ambitieus OV-beleid, wat doorwerkt in de reizigersaantallen en -tevredenheid. Het moet prettig zijn voor het CP om in zo’n omgeving te adviseren over reizigersaangelegenheden.  Volgens Will Gerbers is dat ook zo. ‘Ooit was het slecht gesteld met het Drentse openbaar vervoer, tot er werd gesteld dat het beter moest. Dat viel ongeveer samen met het begin van de aanbestedingen. Sindsdien is het bergop gegaan, mede door gedeputeerde Bijl, die hart voor de zaak had – en nu helaas met pensioen gaat. Vanuit deze visie is het OV-bureau opgericht. Dat heeft o.a. verbetering van het OV als missie, en staat dus erg open voor onze ideeën.  Dat blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat ze ons (bijna) alle informatie geven waar wij om vragen. Zoals zeer gedetailleerde reizigerscijfers. Die zijn voor ons vooral nu in coronatijd van belang, om te kunnen beoordelen in hoeverre bezuinigingen terecht zijn.’

Plus…

We zijn nieuwsgierig naar successen van het CP. Will noemt de kwestie van het schrappen van ritten op buslijn 24. Met name desastreus in het weekend; er zouden bijna geen ritten overblijven en een deel van de route tussen Borger en Assen zou helemaal vervallen. Door de inzet van het CP blijft er elk uur een achtpersoonsbusje rijden.

Ze is ook heel blij dat de noodkreet van een elektrische rolstoeler gehoord is. Zijn stoel kon door corona niet meer worden vastgezet in de Qliner-bus. Het vastzetten kostte sowieso te veel tijd. Het CP vroeg of dat niet anders kon. Qbuzz zette een industrieel ontwerper aan het werk (hulde!), die een oplossing bedacht. En daar heeft in de toekomst iedereen profijt van. Verder levert het CP commentaar op de dienstregelingsvoorstellen, en daar worden regelmatig onderdelen van overgenomen.

… en min

Er is natuurlijk ook nog wel wat te mopperen. Zo zijn een paar jaar geleden heel slecht bezette bussen vervangen door zogenoemde hubtaxi’s. Het OV-bureau ging ervanuit dat die maar incidenteel worden gebruikt, waardoor het tarief van maar liefst 2,5 keer het ov-chipkaarttarief niet al te bezwaarlijk zou zijn. Dat is volgens Will Gerbers nog maar de vraag. ‘Er zijn scholieren die hier dagelijks op zijn aangewezen. Het CP heeft dit niet kunnen veranderen, al is het tarief vanwege corona tijdelijk verlaagd tot het normale tarief. En verder zijn deze taxi’s bestempeld als ‘publiek vervoer’, net iets anders dan openbaar vervoer, en daar hebben we als CP officieel niets over te zeggen. Gelukkig mogen we hier nu toch over meepraten, bijvoorbeeld over de informatievoorziening die beter moet. En verder doet men in Drenthe ook aan het ‘strekken’ van buslijnen, waardoor er haltes buiten dorpen komen te liggen. Maar dan moet er wel een goede haltevoorziening zijn, en daar mankeert het soms aan. Zoals bij de toekomstige halte Lhee, waar geen abri is gepland. Tegen dit besluit hebben inwoners van de buurtschap Lhee, Rover en het CP bezwaar aangetekend. 

Samenwerking

Er wordt prettig samengewerkt in het Drentse Consumentenplatform. ‘Er is weinig verloop, we hebben dezelfde doelstelling, we gunnen elkaar wat. En de anderen hebben ook de nodige reiservaring. Waarbij Rover wel de grootste inbreng heeft als het gaat over de dienstregeling.’

Limburg

En dan het Limburgse Rocov, dat ROL heet: Reizigersoverleg Limburg. Over wat Rover in het ROL doet en voor elkaar krijgt spreken we met Willy Seetz en Kees Braam. Kees zat vanaf het begin in 2000 in het ROL, tot 2014. Daarna nam Willy zijn plaats in. 

De reiziger centraal?

Om te beginnen: heeft de provincie ambities op OV-gebied, zoals Rovers dat graag zien? Want dat werkt wel zo prettig in een reizigersoverleg. Volgens Kees Braam is dat nu even moeilijk te zeggen. De nieuwe gedeputeerde is pas een maand in functie, nadat het hele provinciebestuur wegens een integriteitskwestie is opgestapt. ‘Maar bij de concessieverlening in 2016 was één van de ambities ‘de reiziger centraal’. Na vijf jaar is de vraag wat daarvan gekomen is. Er wordt een vast aantal dienstregelingkilometers gereden en als er een nieuwe buslijn komt moet er vaak op andere lijnen bezuinigd worden. Verder heeft de provincie behoorlijk bezuinigd op het budget voor kleine infra-investeringen voor het OV’.

Dienstregeling en tarieven

Naast Rover zitten ook de seniorenorganisatie KBO, Visio (voor blinden en slechtzienden) in het ROL, evenals een paar OV-gebruikers op persoonlijke titel. Omdat het reizigersoverleg voor Rover core business is, neemt Rover deel met twee vertegenwoordigers.

Waar het allemaal over gaat? ‘Vooral over de dienstregeling, tarieven en het geven van gevraagde en ongevraagde adviezen’, zegt Willy. ‘Voor deze onderwerpen bestaan er twee werkgroepen en daarin hebben wij als Rover de grootste inbreng. Wij hebben nu eenmaal de meeste ervaring als reizigers.

De aanbesteding van een paar jaar geleden kostte ons het meeste werk. Er was sprake van aanbestedingsfraude, maar daar hebben wij ons niet mee bemoeid; we hebben alleen gesteld dat de reiziger er niet de dupe van mocht worden. Maar in het vervoerplan van Arriva was de basisdienstregeling stevig op de schop gegaan, en dat kwam niet ten goede aan de reiziger. Er waren onlogische buslijnen bedacht waardoor de reiziger vaak langer onderweg was, zowel naar de halte als in de bus. We hebben daar het een en ander aan kunnen verbeteren, al was het niet makkelijk.

En sommige vaste buslijnen zijn toch vervangen door vraagafhankelijke bussen en ‘wensbussen’. Die worden gereden door vrijwilligers, en de opzet van deze wensbussen is in elke regio verschillend. Het ROL ziet daar liever buurtbussen rijden.’

Integratie

En wat speelt er in Limburg bij de tarieven? Kees Braam: ‘We proberen in het ROL integratie van de treintarieven van NS en Arriva voor elkaar te krijgen. Tussen Sittard en Heerlen reis je met NS iets goedkoper dan met Arriva, en dat geldt ook voor Roermond/Sittard–Maastricht. Duitsland is wat dat betreft een goed voorbeeld: daar maakt het qua kosten niet uit of je met de ene vervoerder reist of met de andere.

En verder hebben we ons door het verminderde OV-gebruik door corona moeten buigen over bezuinigingsplannen. Dat vindt het ROL niet leuk, wel begrijpelijk. Als reizigersoverleg hebben we daar over kunnen adviseren maar er is er weinig gewijzigd.’

Overigens werkt het ROL al vanaf vorig jaar volledig online via Teams. Willy Seetz ziet er erg naar uit om met de ROL-leden weer samen aan tafel te zitten. ‘Dat werkt gewoon beter’.

Over de grens

Er wordt ook samengewerkt over de grens, meldt Kees Braam. ‘Wij werken samen met TreinTramBus, de Belgische reizigersorganisatie, onder andere rond de tram Maastricht–Hasselt. Hiernaast werken we ook samen met de vTv, de Belgisch-Nederlandse vereniging die zich inzet voor de verbinding Weert–Hamont. Ook wordt er ook incidenteel samengewerkt met het Duitse Probahn.’

Kees Braam heeft nog de tijd meegemaakt van vóór het reizigersoverleg. Toen heeft hij nog wel eens een procedure gevoerd over een verdwenen buslijn. ‘Maar ik geef de voorkeur aan de situatie van nu, waarbij we kunnen adviseren.’