Accutrein of waterstoftrein?
Welke
treinen opvolgen? Het milieuaspect speelt in deze afweging een belangrijke rol. Er wordt nu gewerkt aan de opvolgers van de dieseltrein. Treinfabrikanten richten zich zowel op de accutrein, de hybridetrein en de waterstoftrein
Alstom stelt dat het gebruik van waterstof de beste oplossing is. Deze waterstoftrein van Alstom is qua ontwerp gebaseerd op de Coradia Lint en wordt uitgerust met waterstoftanks en een brandstofcel. Volgens Alstom is de waterstoftrein vooral een oplossing voor regionale treinen en niet bedoeld voor het rijden van intercitydiensten.
Met 200 liter waterstof aan boord kan de trein een afstand van tussen de 800 en 1000 kilometer afleggen en een tankbeurt onder 350 bar duurt met 15 tot 20 minuten ongeveer even lang als die voor een dieseltrein. Bij een waterstoftrein is wel een kleine accu noodzakelijk. Waterstoftreinen zijn netwerkonafhankelijk zodat ze eenvoudig in een andere concessie kunnen worden ingezet. Uiteraard zijn de oplaadstations een extra kostenpost.
Arriva is bij de aanschaf van treinstellen een vaste klant van Stadler. In de visie van Stadler is het gebruik van waterstof een inefficiënte manier van energieoverdracht. Waterstof wordt voornamelijk geproduceerd van aardgas maar kan ook gemaakt worden via elektrolyse uit wind of zonne-energie. Waterstof wordt vervolgens op een druk van 350 bar opgeslagen in de bus. Bij verbranding wordt waterstof omgezet via een brandstofcel in elektriciteit en verder wordt alleen schone waterdamp wordt uitgestoten. Stadler ziet meer toekomst in treinen met accu's die worden opgeladen via de bovenleiding. Bij het stilstaan en het wegrijden bij de stations voedt de accu zich via de bovenleiding. Hierdoor hoeft maar een deel van het traject te worden geëlektrificeerd.
De typenaam van de accutrein bij Stadler is WINK: Wandelbarer, Innovativer, Nahverkehrs und Kurzzug. Bij de accutrein moet nog wel ervaring opgedaan worden met het laden en weer ontladen van de accu’s om de levensduur zoveel mogelijk te verlengen.
Voor een project van Arriva voor de noordelijke provincies gaat het nog niet over accutreinen, maar start men daar met hybridetreinen die uitgerust worden met een biodieselmotor. In een later stadium kunnen die vervangen worden door accu’s en worden de treinen voorzien van een pantograaf. Het noordelijke spoorwegnet compleet elektrificeren zou € 600 miljoen gaan kosten.
Nieuw zijn elektrische treinen zonder bovenleiding niet. Met name in Duitsland werden accutreinen in het verleden ingezet. Tussen 1955 en 1964 heeft de Deutsche Bundesbahn 232 motorwagens van Baureihe 515 laten bouwen. Het materieel wordt inmiddels niet meer ingezet. Zo waren accutreinen in Nederland in de jaren tachtig te zien op de grensbaanvakken tussen Gronau en Enschede en Aken en Maastricht. De railbus , ook wel schienenbus genoemd, kon ongeveer een afstand van 500 kilometer overbruggen.
De provincies Friesland en Groningen houden in 2018 een proef met een waterstoftrein en zoals eerder beschreven heeft Arriva plannen om met hybridetreinen te gaan rijden die later omgebouwd kunnen worden tot accutreinen.
Hoe is de situatie op de Maaslijn?
Een jaar of vijf geleden heeft de provincie besloten de gehele Maaslijn te elektrificeren met als belangrijkste argument dat de exploitatiekosten bij elektrische treinen 20% lager zijn dan bij dieseltreinen. Reizigersvereniging Rover, afdeling Limburg heeft al jaren een andere visie op de modernisering en de exploitatie van de Maaslijn. Voor de reizigersvereniging heeft de oplossing van de drukte in de treinen tijdens de spitsuren topprioriteit. Door genoemde drukte en de enkelsporigheid is de kans op vertragingen groter. Door de Maaslijn eerst dubbelsporig te maken en eventueel later te elektrificeren, zouden de eerder beschreven problemen beter kunnen worden aangepakt.
Helaas is het project van de electrificatie van de Maaslijn al zover dat waarschijnlijk niet gebruikt kan worden gemaakt van de hiervoor beschreven ontwikkelingen. Bij accutreinen hoeft maar een beperkt gedeelte van het traject te worden geëlektrificeerd. Met de besparing bij de elektrificatie kan een spoorverdubbeling worden doorgevoerd op een gedeelte van het traject. Uiteraard moet men de extra kosten voor accutreinen meenemen in het kostenplaatje.