Concurrentie op internationale trajecten en spitsheffing

NS heeft vanaf 2025 geen alleenrecht meer over de spoortrajecten naar Berlijn, Frankfurt, Parijs en Londen. Hiernaast krijgt de NS meer vrijheid om een spitsheffing in te voeren, de Volkskrant kwam recent met berichtgeving hierover. Vanaf 2025 kunnen ook andere treinvervoerders treinpaden aanvragen van Nederland naar het buitenland.

Met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft de NS overleg gehad over de invoering van een mogelijke spitsheffing en de open toegang van de verbindingen naar het buitenland met uitzondering van de verbinding naar Brussel. Definitief zijn de afspraken nog niet, omdat de Tweede Kamer hierover het laatste woord heeft.

Naast de spitsheffing zijn nog twee maatregelen. De prijzen van treinkaartjes mogen vanaf 2024 éénmalig stijgen met maximaal zeven procent bovenop de jaarlijkse inflatie. Bovendien zal de concessievergoeding voor de NS worden omgezet in een jaarlijkse subsidie van dertien miljoen euro vanaf 2025. In de huidige concessieperiode moet NS in totaal 800 miljoen euro betalen om op het spoor te mogen rijden.

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat verzoeken ontvangen om te beoordelen of de nieuwe treindiensten die vervoerders Flixtrain, Arriva, Qbuzz en NS aan ACM hebben aangevraagd kunnen worden goedgekeurd.

De aanvraag van Flixtrain behelst twee treinen per dag tussen Rotterdam en Oberhausen. De treindienst zal in Nederland stoppen op Arnhem Centraal, Utrecht Centraal, Amsterdam Centraal en Den Haag HS.

Arriva deed een aanvraag voor een dagelijks een trein tussen Groningen en Parijs. De trein stopt dan op de stations van Zwolle, Almere, Amsterdam Zuid, Schiphol Airport, Rotterdam Centraal, Antwerpen Centraal en Brussel Zuid.

Qbuzz deed aanvragen voor een treinverbinding tussen Amsterdam en Berlijn via Hengelo of Arnhem en Amsterdam-Parijs, maar óók voor de route Amsterdam-Eindhoven.

De NS heeft het voornemen om een opentoegangsdienst te gaan rijden tussen Amsterdam en Berlijn; tussen Amsterdam en Frankfurt/Basel; tussen Amsterdam en Wenen/Innsbruck én in samenwerking met Eurostar tussen Amsterdam en Londen, Amsterdam en Parijs, Amsterdam en Marne-la-Vallée, Amsterdam en Marseille, Amsterdam en Bourg-Saint-Maurice.

Hoe de nieuwe Hrn-concessie er uitziet is nog niet duidelijk. De ontwerpconcessie moet nog openbaar gemaakt worden en wordt na de zomer van 2023 met de Tweede Kamer gedeeld. Experts hebben de afgelopen periode ook twijfels geuit of de overheid wel een concessie onderhands mag gunnen als deze met name rendabele lijnen bevat. Het is vooral interessant hoe de ACM aankijkt tegen de Qbuzz-aanvraag voor Amsterdam – Eindhoven.