Hoe gaat het met de hoofdrailnet concessie van de NS?

In 2023 gaf het kabinet de concessie voor het hoofdrailnet aan de NS. Dit gebeurde onderhands, met andere woorden zonder dat andere partijen een kans kregen mee te dingen. Dat zou in strijd zijn met de Europese regels die voorschrijven dat concurrentie op het spoor mogelijk gemaakt moet worden. De Europese Commissie is een inbreukprocedure gestart over de onderhandse aanbesteding.

De beroepszaak die de Federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland (FMN) en de belangenorganisatie Allrail hebben aangespannen tegen de Staat gaat over de onderhandse gunning van 9 jaar van de hoofdrailnet consessie, die het ministerie van IenW voor negen jaar verleende aan de NS. De zaak dient voor het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb), de uitspraak kan grote gevolgen hebben voor de inrichting van het Nederlandse reizigersvervoer.

Als de bestuursrechter de NS de concessie op het hoofdrailnet ontneemt, mag de vervoerder het alleenrecht hier tijdelijk houden. Het ministerie kan als noodoplossing de huidige concessie voor het hoofdrailnet met twee jaar verlengen, als het CBb besluit de concessie te schorsen. Verschillende vervoerders maken er bezwaar tegen dat de NS van 2025 tot 2033 het alleenrecht heeft gekregen om treinen te rijden op het hoofdrailnet. Ze zijn het er niet mee eens dat de concessie naar de NS is gegaan terwijl zij geen kans hebben gekregen om in een openbare aanbesteding deze concessie te winnen.

De zaak bij het CBb gaat nu schriftelijk verder. De partijen hebben nu twee weken de tijd om hun bezwaren schriftelijk toe te lichten. Pas daarna kan de bestuursrechter van het CBb tot een uitspraak komen. Dat is dus op zijn vroegst vlak voordat de concessie ingaat.