Plannen voor de IJzeren Rijn zijn weer actueel

Nederland werkt mee aan een nieuw onderzoek naar de haalbaarheid van een nieuwe treinverbinding van Antwerpen naar het Ruhrgebied, dat schrijven verschillende Belgische media. Eerder zag Nederland een heropening van de IJzeren Rijn niet zitten omdat het oude tracé door het natuurgebied de Meinweg loopt. Ook het nieuwe 3RX-tracé via Venlo kon niet op veel steun rekenen vanuit de Nederlandse politiek, mede door lobby vanuit de haven van Rotterdam.

Antwerpen heeft op dit moment drie goederentreinverbindingen naar het Ruhrgebied maar die allemaal het nadeel hebben dat deze qua aantal kilometers langer zijn dan de 3RX-route. De Montzenroute die ten zuiden van Maastricht ligt is weliswaar recentelijk geëlektrificeerd en gemoderniseerd, maar is toch 50 km langer dan de 3RX-route en heeft als bijkomend nadeel dat de goederenspoorlijn door een heuvelachtig gebied voert. Als men in de toekomst met 740 meter lange goederentreinen gaat rijden is dit een groot nadeel. De andere twee routes zijn de Brabantroute en de Betuweroute.

België, Nederland en Duitsland zijn een nieuwe MKBA (maatschappelijke-kosten-baten-analyse) gestart van het 3RX-tracé, de Rhein-Ruhr Rail Connection. Het 3RX-tracé loopt van Antwerpen via Mol, Hamont, Weert, Roermond en Venlo naar Duitsland. Het is weer actueel geworden door een aantal zaken die vijf jaar geleden nog niet speelden. Zo is er de stikstofproblematiek en zijn er nieuwe milieueisen, waardoor goederenvervoer per spoor interessanter wordt. De studie onderzoekt ook eventueel gemengd gebruik tussen goederen- en passagiersvervoer om de doelstellingen van de Europese Green Deal te halen. Bovendien wordt de Betuweroute steeds drukker. Daarnaast is ook de verwachting dat het goederenvervoer de komende jaren behoorlijk zal toenemen.

De IJzeren Rijn, die sinds 1843 de Antwerpse haven met het Duitse Ruhrgebied verbond en een stuk mocht afsnijden via Nederlands grondgebied, raakte al in 1992 in onbruik, omdat de Nederlandse Limburgers rust wilden voor De Meinweg. Voor de 3RX-route moet de Maaslijn tussen Roermond-Venlo verdubbeld worden en moeten er spoorbochten komen in Roermond, Venlo en Viersen. Echter voor het aanleggen van een spoorbocht in Venlo moet rekening worden gehouden met de aanwezigheid van een woonwijk op die locatie. Als er daar een tunnel zou worden aangelegd dan zou de totale kostprijs van het 3RX-tracé met nog eens honderden miljoenen euro’s toenemen ten opzichte van waar reeds van is uitgegaan. Maar als de spoorbocht in Venlo niet zou worden gerealiseerd dan moeten de treinen in Venlo ‘kop’ maken, dus de locomotief verplaatst worden naar de “andere” voorkant van de goederentrein, maar dat zorgt dan wel voor tijdverlies.