Problemen bij het boeken van internationale treintickets

Met een groep parochianen vanuit mijn toenmalige parochiecluster Stramproy c.s. heb ik sinds 2011 jaarlijks een voetbedevaart gemaakt richting Santiago de Compostella. Sinds mijn verhuizing naar Landgraaf (2019) zijn we trouwens nog steeds onderweg. De groepssamenstelling heeft in de jaren wat wisselingen ondergaan, evenals de lengte van de tochten. Wat niet veranderde: het groene karakter ervan. Immers, wie de uitdaging van lopen aangaat, staart zich niet langer blind op ultrasnel vervoer (als dat al bestaat).

Op onze jaarlijkse tochten hebben we behoorlijk wat ervaring opgedaan met internationale treinreizen. Een gedeelte daarvan zal de lezer bekend voorkomen, een gedeelte ook niet.

Internationale treinreizen zijn relatief duur. Ze kunnen nooit concurreren met vliegreizen, want daar geldt een belastingvrijstelling op brandstof, op tickets en meer. Als de Europese overheden het klimaatvraagstuk serieus zouden nemen, hadden ze deze milieuonvriendelijke scheefgroei al jaren geleden moeten aanpakken.

Toch valt er wel voordeel te behalen, namelijk door vroeg te boeken. Diverse Europese spoorwegmaatschappijen verkopen plaatsbewijzen vanaf drie (NMBS) danwel zes maanden tevoren (DB). Bij SNCF heb ik geen duidelijk moment kunnen vinden waarop de verkoop wordt geopend, anders dan een plotselinge aankondiging per mail.

Een voordelige treinreis boeken kan moeilijk worden door deze verschillen in boekingsperiodes. Een uniforme Europese verkoopopening van zes maanden tevoren zou veel praktischer zijn. Dan hebben we nog niet gesproken over dienstregelingen die niet meer een jaar lang geldig blijven, maar steeds vaker tussentijds worden bijgesteld. De diverse lockdowns behoren hopelijk tot het verleden, maar de ontwikkeling van personeelstekorten belooft ook weinig goeds voor betrouwbare dienstregelingen. Wie een trein geboekt heeft die in tweede instantie wordt opgeheven, is ook zijn gereserveerde zitplaats kwijt.

Ander probleem: wie reist met meerdere vervoersondernemingen, gaat in feite meerdere contracten aan. Een reis van Maastricht naar Barcelona bijvoorbeeld betekent:

NS/NMBS  Maastricht – Liège–-Brussel

Thalys  Brussel – Paris

SNCF/RENFE  Paris – Barcelona

Wie onderweg vertraging ondervindt bij de ene maatschappij, wordt niet altijd begripvol behandeld bij een gemiste aansluiting, kan in elk geval fluiten naar zijn gereserveerde zitplaats en wordt in de praktijk soms zelfs niet toegelaten in een andere trein. Regelingen over geld terug bij vertraging gaan niet op doordat de ene maatschappij zich niet verantwoordelijk voelt voor de vertraging van een voorafgaande trein van een andere maatschappij. Hier ligt dringend huiswerk voor de Europese politiek maar ook voor de vervoersmaatschappijen onderling.

Een laatste probleem rond Europese binnengrenzen: nationale spoorwegmaatschappijen hebben zo te zien nog steeds de handicap dat zij alleen internationale treinreizen kunnen aanbieden die voor een deel door hun eigen land gaan. Ook zijn bij hen niet altijd direct tarieven op het scherm te vinden. In de internationale wetgeving moet hier zeker met spoed een aantal hobbels worden weggenomen, hobbels die compleet haaks staan op de geest van de Europese Unie: een Europa zonder grenzen.

Dit laatste probleem speelt niet bij aanbieders die internationale treinreizen van deur tot deur uitzoeken en aanbieden. Koploper is Treinreiswinkel. Dit particulier initiatief was al specialist in internationale verbindingen toen er nog geen internet bestond, en is nu ook nadrukkelijk online aanwezig. De laatste jaren wordt de markt drukker. Relatieve nieuwkomer is Trainline, dat eenzelfde aanbod heeft. Onze ervaringen zijn goed. We ervaren uiteraard ook dat elke aanbieder gebonden is aan de (annulerings)voorwaarden van iedere afzonderlijke vervoerder, maar in de meeste gevallen is annuleren met een paar keer klikken geregeld.

Wie internationaal wil reizen, denkt natuurlijk liefst niet aan annuleren, maar vooral aan prachtige landschappen en aan culturele bestemmingen. Het is verheugend dat de nachttreinverbindingen in Europa de laatste jaren een renaissance beleven en dat de Europese overheden deze milieuvriendelijke vorm van vervoer beginnen te herontdekken. Maar niet alleen de nationale spoorwegmaatschappijen zien brood in het aanbieden van nachttreinverbindingen maar ook private treinvervoerders zoals GreenCityTrip. Zelfs een vooraanstaande touroperator (TUI) is de samenwerking aangegaan met GreenCityTrip.

Pastoor Harry Notermans Waubach