Na 4 jaar nog steeds geen voortgang
Spoorlijn Hamont – Weert laat op zich wachten
Het kwam al vaker aan bod in De Reiziger: de wens voor een spoorverbinding tussen Weert en Hamont. Slechts 8 kilometer moet de trein doorrijden om hier een nieuwe grensovergang te creëren. Aan beide kanten van de grens is de wens al vaker uitgesproken. Dus waar wachten we op?
Alleen online | April 2021 | Kees Braam en Willy Seetz
Station Hamont
Foto: Kees Braam
De bestaande goederenspoorlijn Hamont – Weert maakt deel uit van het traject Antwerpen-Weert; de zogenaamde spoorlijn 19 waarbij op het Nederlandse gedeelte nog 8 kilometer spoor aangepast moet worden voor het personenvervoer. Bij onze zuiderburen is er al het e.e.a. gebeurd met betrekking tot het kunnen laten doorrijden van de trein naar Weert, zo is in 2014 het station Hamont opnieuw geopend en is in 2019 Infrabel gestart met de elektrificatie van spoorlijn Mol - Hamont. In Nederland werd de verbinding tussen Weert en Hamont in 2017 opgenomen in het regeerakkoord, toch liggen de ontwikkelingen hier stil.
Derde grensovergang naar Vlaanderen
Waarom willen we de spoorverbinding zo graag? De verlenging van de treindienst naar Weert versterkt de economische integratie tussen de Antwerpse haven, de Belgisch Limburgse kernen en de Zuid-Nederlandse provincies Limburg en Noord-Brabant. Voor Belgische treinreizigers betekent het dat men via Weert een aansluiting krijgt op de intercity’s richting Eindhoven en Zuid-Limburg.
De meest recente haalbaarheidsstudie, opgesteld door de Vereniging Treinreizigers Vervoer (vTv), stelt dat er een potentieel is van 800-1000 reizigers per dag op het traject Hamont - Weert. De realisatie van de verbinding zou voor Vlaanderen de tweede internationale grensovergang betekenen. Omdat er momenteel maar drie mogelijkheden zijn om met de trein naar onze zuiderburen te reizen, via Maastricht, Breda en Roosendaal, vindt Rover dat er eigenlijk geen discussie hoort te zijn over de kosten van de spoorverbinding Hamont – Weert omdat de komst hiervan zeer wenselijk is.
Nieuwe berekeningen
Toch zijn het wel de kosten waar de ontwikkelingen op stil lijken te liggen. Zo is ProRail met nieuwe berekeningen op de proppen gekomen; de Nederlandse spoorbeheerder schat de kosten voor de aanpassingen van het traject Weert - Hamont op dit moment tussen de 50 en 150 miljoen euro. Het lijkt bijna een welkom excuus om maar niet te hoeven overgaan tot een “upgrade” van het traject. De Belgische NMBS heeft een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd naar het verlengen van de lijn naar Weert maar die studie is nog niet openbaar. Het Nederlandse Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat heeft een onderzoek naar de kosten van het project laten uitvoeren maar deze is ook nog niet openbaar. In België laat men zich minder afschrikken door de centen. De Belgische spoorbeheerder Infrabel heeft er geen gras over laten groeien en is reeds in 2018 gestart met het onder de draad brengen van het baanvak Mol - Hamont en daarna het traject Mol -Hasselt. Aan de elektrificatie van Mol - Hamont hing een prijskaartje van 40 miljoen euro. De perrons van het station in Hamont zullen eind 2021, begin 2022 worden verlengd. Dat is nodig om er langere, elektrische treinen te laten stoppen waarmee de NMBS straks de treindienst zou willen uitvoeren.
De afslag naar Hamont
Foto: Kees Braam
IJzeren Rijn
Voor de nationale spoorwegmaatschappij van België kost het laten doorrijden van de trein uit Antwerpen naar Weert geen extra materieel aangezien de keertijd van deze trein op het eindpunt van de rit 40 minuten bedraagt en de trein in die tijd dus een “slag” (in spoortaal betekent dit een retourrit) naar Weert kan maken. Maar voordat de trein vanuit Antwerpen kan doorrijden naar Weert moeten nog wel wat werkzaamheden worden uitgevoerd aan het acht kilometer lange grensbaanvak. Hoog tijd dus om aan de slag te gaan. Maar het zijn niet alleen de bouwkosten die een negatieve stempel drukken op de heropening van het tracé Weert - Hamont. Ook bestaat er de vrees dat bij een reactivering er meer goederentreinen van de Antwerpse haven via Weert naar het Ruhrgebied gaan rijden waardoor op een gegeven moment toch uitvoering zal worden gegeven aan de lang gekoesterde wens van de Vlaamse autoriteiten; de effectuering van de IJzeren Rijn. De gewijzigde route van de IJzeren Rijn, het zogenaamde 3RX-project, gaat van Weert naar Roermond en vervolgens via Venlo naar Duitsland. Dit zou concurrentie kunnen betekenen voor de haven van Rotterdam.
Rover-Limburg in actie
Rover Limburg heeft al jaren aandacht voor de spoorverbinding. De Rover-afdeling voert een uitvoerige lobby en heeft contacten met onder meer Statenleden en leden van de Tweede Kamer. Op de website van Rover-Limburg is het nodige over de spoorlijn terug te vinden. Wat voorzitter Kees Braam betreft wordt het tracé snel realiteit, maar erg positief is hij niet: “de Nederlandse politiek lijkt op dit dossier nogal aan uitstelgedrag te lijden. Helaas ligt Limburg wel erg ver weg van Den Haag.” Naar verluidt is er vorige maand weer een afspraak geweest tussen het Ministerie van I en W, de Belgische overheid, de NMBS en provincie Limburg. Rover zal navraag doen naar de resultaten en zich blijven inzetten voor de komst van dit hoognodige stukje spoor.