Met het OV door Sauerland
Het Duitse Sauerland is een populaire vakantiebestemming onder Nederlanders. Onze landgenoten komen we meer op de weg tegen dan in het OV; het reizen per bus en trein kan hier dan ook best een uitdaging zijn. Ik ging de uitdaging aan en nam ook nog een hond mee.
Editie 5, 2021 | Sanne van Galen
Vanuit de trein
Foto: Sanne van Galen
Het Sauerland ligt op slechts enkele uren van de Nederlandse grens en kent hoge bergen en veel skipistes. Je kunt hier een ritje maken in de kabelbaan op de Ettelsberg of eindeloos wandelen, eventueel met hulp van de Sauerland-app. Er zijn vele pittoreske plaatsjes. Vanwege het toeristische karakter kun je in Winterberg zelfs winkelen op zondag, een bijzonderheid voor onze Oosterburen.
De Brabander
Het Sauerland is een beetje de tegenhanger van de Nederlandse kust. Wordt er bij ons in de zomermaanden volop Duits gesproken langs de stranden, in het Sauerland is Nederlands absoluut de tweede taal. Veel eettentjes en vakantie-accommodaties hebben hier Nederlandse eigenaren. Een bekend voorbeeld is Hotel Der Brabander in Winterberg. Maar er zijn ook veel landgenoten die kiezen voor een huis in Sauerland om te wonen, te verhuren aan toeristen of een combinatie van beide. Wie in Sauerland rondrijdt, zal verrast zijn over het grote aantal gele kentekens op de weg. Ook in het OV komen we onze landgenoten wel eens tegen, maar toch een stuk minder vaak.
Geen haast
Eén van de populaire plekken in Sauerland is Willingen. Het plaatsje heeft een treinstation, vlak naast de kabelbaan. Hier kan men iedere twee uur op de trein stappen naar het noorden of zuiden. Willingen ligt net in deelstaat Hessen, de trein die hier rijdt is de Kurhessenbahn. De trein rijdt veel stukken over enkelspoor en moet regelmatig op tegenliggers wachten; reken dus niet op een strakke uitvoering van de dienstregeling. Ook kun je enkele keren per dag (in de spits) op de bus stappen. De grootste gaten in de dienstregeling worden opgevuld met een belbus, de ‘Anrufsammeltaxi’ (AST), die volgens een vaste dienstregeling te boeken is mits 30 minuten vooraf gebeld. De hond is hier niet welkom, dus ik moest het met een nog dunnere dienstregeling stellen. Vooral bij een overstap tussen bus en trein blijkt het woord ‘aansluiting’ hier niet bekend: wachttijden van rond een uur komen regelmatig voor. Je moet dus geen haast hebben. Gelukkig maakt de mooie omgeving het geen straf om het tempo omlaag te schroeven en regelmatig een wandeling te maken – of gewoon te genieten van het zonnetje.
Wachten op de trein in Willingen
Foto: Sanne van Galen
Waslijst aan kaartsoorten
Zoals vaker in Duitsland krijgt de reiziger te maken met verschillende ‘Tarifverbunde’: een deel van het Sauerland valt binnen het Westfalentarif, een ander deel binnen de Nordhessische VerkehrsVerbund (NVV). In de praktijk betekent dit een waslijst aan kaartsoorten op de kaartautomaat of in de DB Navigator app. Het kan de toerist misschien even duizelen, maar het is de moeite waard om even de lijst door te werken. Vaak zijn er namelijk voordeliger opties dan een enkele reis. Zo kunnen twee personen in Hessen al een heel weekend reizen voor 25 euro. De hond reist gratis mee, zo wist de conducteur mij te vertellen nadat ik aanvankelijk een kinderkaartje voor hem had gekocht – dat was de enige informatie die ik er op internet over kon vinden. De tickets zijn geldig binnen het hele Tarifverbund: op trein én bus dus. En dat is handig.
Bus gemist
Wie een ticket koopt via de app DB Navigator, zal hier ongetwijfeld ook meteen een reis in plannen. Wees daarin gewaarschuwd: de app toont slechts enkele reisopties. Nogmaals plannen kan weer een heel ander resultaat geven. Zo merkte ik toen ik de bus miste: de app had me gewaarschuwd dat ik twee uur op de volgende bus zou moeten wachten. Na nogmaals plannen ‘want je weet maar nooit’ bleek er nog een andere mogelijkheid te bestaan. Hiervoor moest ik eerst een wandeling van 20 minuten maken langs de mooie Edersee, totaal geen straf. En voilà, daar verscheen zomaar nog een bus die zelfs een prachtige aansluiting van twee minuten gaf op de trein. Een aansluiting die overigens wegens niet heel punctueel rijden veranderende in een aansluiting van 68 minuten. Daardoor was het advies van DB om nog twee uur aan de Edersee te vertoeven, achteraf gezien toch niet zo slecht.
De Edersee
Foto: Sanne van Galen
Gestrande reizigers
Wie in het OV reist kan de pech hebben het mee te maken: een grote storing. Zo trof ik in Marsbergen op een avond een boom op het spoor. Ik was ver van mijn vakantiewoning, omreismogelijkheden zijn er in dit gebied niet en DB blinkt niet uit in reisinformatie tijdens verstoringen. De gestrande reizigers probeerden van alles: de reisinfo-apps van de DB en het tariefverbond voor informatie (die was er niet), familie voor een lift (was er schijnbaar ook niet), de belbus (was hier niet voor bedoeld) en de taxi (had geen auto’s beschikbaar). Uiteindelijk kon ik mij met de hond op schoot met een aantal medereizigers per taxi naar het eerstvolgende OV-knooppunt begeven, 50 euro verderop. Een goed voorbeeld waarom je in het buitenland altijd contant geld op zak moet hebben, want pinnen kon hier niet. Of mijn medereizigers de taxikosten terug konden krijgen weet ik niet; ikzelf haakte vrij snel af in de formulierenchaos die ik hiervoor bij DB moest trotseren.
Terug in de Randstad
Al met al is het Sauerland prima met het OV te doorkruisen voor wie hier op verkenning wil. Gebruik de lange overstaptijden om stadjes en natuur te bekijken en geniet ervan dat het OV je brengt op plaatsen die je anders wellicht niet zou hebben ontdekt. Bovenal: heb geen haast! Het is altijd weer even aanpassen om weer thuis te komen: om de natuur in te ruilen voor de drukke Randstad, het trage leven weer plaats laten maken voor de hectiek. Maar wat het OV betreft is het ook wel weer fijn om terug te zijn. De frequente bussen en treinen in de Randstad, goede apps met actuele reisinformatie, digitale tickets, meerdere omreismogelijkheden… Zo slecht hebben we het hier niet.