Luxemburg: een aangename verrassing
Tot nu toe was het voor ons een ‘doorgangslandschap’, maar nu werd het ons OV-reisdoel: Luxemburg. Dichtbij, goed te bereizen, en goede verhalen over de lokale wijn: what’s not to like? Eigenlijk niets, zo blijkt!
Editie 1, 2025 | Tekst en foto’s: Jaap Rodenburg
Blik op het Pfaffenthal in Luxemburg-Stad
Nou ja, misschien was er één ding wat minder: onze heenreis via Brussel. Het is geen feest om tijdens de vrijdagmiddagspits over te stappen op station Brussel-Noord – zeker niet als de trein veel korter is dan normaal en ook geen echte intercity-allure heeft. Gelukkig gaan op de 1e klas plaatsen alleen mensen met een bijpassend kaartje zitten, waardoor we nog net twee zitplekken hebben in de overvolle trein. Via Arlon rijden we Luxemburg in, om tegen de avond aan te komen op het Gare de Luxembourg. We vinden snel de zeer kleurrijke en moderne tram die ons vlakbij het Domus Hotel brengt, onze comfortabele slaapplek aan de buitenkant van de hooggelegen ‘bovenstad’. Er zijn in de buurt vele eetgelegenheden van elke klasse; is op een zondag (bijna) alles dicht, dan is restaurant Bacchus een erg gezellige en goede Italiaan.
’s Nachts zijn de kleuren van de tram nog beter zichtbaar.
Oude historie
De dagen daarna verkennen we de zeer oude en elegante binnenstad. Voor de Romeinen was dit al een belangrijk kruispunt van handelswegen, wat in het stratenpatroon nog is terug te zien. En ook nu tiert de handel hier nog welig, onder andere op een levendige brocantemarkt op het Place d’Armes. We komen het allemaal tegen op één van de mooie stadswandelingen die het toeristenbureau heeft uitgezet. Net als ‘kaap Bock’, een rotsformatie waarop graaf Siegfried in 963 zijn kasteel Lucilinburhuc bouwde – waarmee Luxemburg zijn naam kreeg. Prachtige uitzichten hier – maar het is ook erg leuk om vanuit de bovenstad de glazen lift 71 meter naar beneden te nemen, voor een kijkje in de laaggelegen oude stadsdelen Pfaffenthal en Grund. Er is daar nog veel te zien van de vroegere vestingwerken rond de stad, die vaak is aangevallen en belegerd. Bovendien is het zeker bij warm weer erg prettig om langs de rivier de Alzette (en zijrivier Pétrusse) te wandelen. Regent het, dan kun je uren doorbrengen in het geweldige Nationaal Museum bovenop de berg.
Heb je juist zin in spectaculair vermaak, probeer dan de Schueberfouer te bezoeken: de grootste kermis van Luxemburg en omstreken. En dé gelegenheid om gefrituurde aardappelkoekjes met appelmoes te eten: Gromperekichelcher. Die naam kunnen uitspreken is een informele inburgeringstest. Na de kermis belanden we in het Wine House, een erg goede en gastvrije wijnbar als je wilt kennismaken met Luxemburgse wijnen. Onze vinologische ontmoeting met het Domaine Henri Ruppert bevalt ons in het bijzonder – vooral de Riesling Quartz is echt geweldig. Spontaan besluiten we om de volgende dag de wijngaard in Schengen te gaan bezoeken.
Gromperekichelcher eten in Luxemburg
Uitzicht op het dal in Luxemburg-Stad
Reisgids tip
Bradt Travel Guide Luxembourg, Tim Skelton, www.bradtguides.com
Een goed glas
Gelukkig laten de website www.mobiliteit.lu en de bijbehorende handige app talrijke prima busverbindingen zien; met bus 402 vanaf het centraal station sta je al een dik halfuur later – gratis, zie kader – aan de oever van de Moezel. Onze elektrische bus 432 volgt de toeristische route door pittoreske dorpjes. Vanaf onze uitstaphalte lopen we zo de helling op en de wijngaard in, om wat later aan te komen bij een zeer modern uitgevoerd gebouw waar een restaurant in zit. Aangezien het na lunchtijd is zijn we wel klaar voor een hapje – maar dan hadden we moeten reserveren. Afijn, dan maar een goed glas met een simpele Butterbrezel erbij. Op een zondag lukt het dus niet om ook andere wijnmakers te bezoeken. Een goede reden om nog eens terug te komen; met het frequente, schone en snelle OV in dit land is dat zeker een optie.
We willen nog meer van het land zien. Dus pakken we de volgende ochtend weer een bus, dit keer naar het zuidelijke Echternach. Nou ja, twee bussen – we moeten een keer overstappen, waarbij de bewegwijzering op het overstapstation iets duidelijker had gekund. Maar we komen zonder problemen in Echternach en onze prima basis Hotel Postillon. We bezoeken meteen de indrukwekkende Willibrordusbasiliek, die de Utrechtse bisschop naar verluid rond 700 stichtte en waar hij ook begraven ligt. Ik vond het vooral indrukwekkend om diep in de crypte het water te horen opborrelen in de eeuwenoude Willibrordusbron. Bij de behulpzame VVV om de hoek halen we diverse wandelroutes op. Want ja, dit is een wandelparadijs!
Uitzicht in Echternach
Vanaf de wijngaarden langs de Moezel kijk je Duitsland in
Rotsachtig wandelen
De dagen erna wandelen we vanuit Echternach naar Berdorf, een 10km lange tocht met ca. 400 hoogtemeters en het nodige geklauter over boomwortels en rotspartijen. Regelmatig voert de route langs, en soms ook door, vrij nauwe rotsspleten, wat het allemaal leuk en spectaculair maakt. We zien ook de nodige mensen rotswanden beklimmen. Op sommige plaatsen is het ook behoorlijk druk en lawaaiig – niet helemaal wat we eind augustus nog hadden verwacht. Maar elders op de route is het gelukkig rustiger. In Berdorf kunnen we de bus weer terug naar ‘huis’ nemen. Een half-legale, verfrissende ‘duik’ in de laagstaande Sauer – let op de krachtige stroming! – maakt de dag compleet. Eten doen we bij de compacte Pizzeria Du Passage, hoewel ook Le Petit Poète een prima optie is.
Als we eenmaal zijn uitgewandeld bepalen we onze laatste stop deze vakantie. Aangezien we Brussel op de terugweg naar Nederland willen vermijden, zullen we reizen via Luik–Maastricht. Dan ligt het noordelijke Clervaux als bestemming voor de hand; dat heeft een goede spoorverbinding met Luik. Vanuit Echternach brengt de bus ons naar Ettelbruck, waar we op een comfortabele dubbeldeks intercity stappen. Ons 1e klas kaartje wordt gecontroleerd door een vriendelijke conducteur. Van het pittoreske station lopen we een kilometer over een te smalle stoep naar het vrij toeristische stadscentrum, om onze bagage te droppen in het luxueuze Le Clervaux hotel – het is tenslotte de laatste vakantienacht. Maar eerst nog een mooie, goed bewegwijzerde rondwandeling; vanaf de kerk omhoog de heuvels in, rakelings langs de beroemde benedictijnerabdij en verder door het bos en langs de rivier de Our. Als we ook nog vrij dichtbij een reebok spotten kan de dag niet meer stuk. We eten bij Brasserie Koener, waar we met Nederlands prima terechtkunnen. Verder verstaat iedereen wel Engels, anders zijn Frans of Duits ook opties.
Onze terugreis is zeker relaxter dan de heenreis. Door werkzaamheden hebben we een treinvervangende bus naar het Belgische Gouvy; vandaar een prima intercity naar Liège Guillemins. Dan de drielandentrein naar Maastricht en (met een krappe overstap) de IC naar Utrecht. Luxemburg was in alle opzichten een aangename verrassing!
Klimmen langs en over rotsen in de buurt van Echternach
Het dorp Clervaux of Klierf
Gratis openbaar vervoer
Een aangename verrassing voor wie in Luxemburg op vakantie gaat: het openbaar vervoer is er gratis, sinds begin 2020. Alles, oftewel de trein (2e klas, voor de 1e klas betaal je € 3 per rit) de tram, de bus. In het kader van het ‘Plan national de mobilité’ (PNM) investeert Luxemburg tot 2035 in totaal 6 à 8 miljard in de verbetering van het OV. Het plan heeft o.a. een sociale doelstelling, maar ook duurzaamheid en bereikbaarheid spelen een rol.
Gratis OV is leuk, maar het moet ook goed zijn. Daarom wordt er ook flink geïnvesteerd in de kwaliteit van bus, tram en trein. Dat leidt tot hogere frequenties, een nieuwe vrijliggende tramverbinding in Luxemburg stad, en een nieuw busnetwerk met meer bussen en goed materieel.
Inderdaad zijn er nu meer reizigers dan voor 2020, maar in hoeverre dat komt doordat het gratis is, is nog niet duidelijk – evenmin als hoeveel autokilometers dit nu scheelt. Uit onderzoek bij aanvang van de verbeteringen bleek wel dat de prestatie van het OV voor de doorsnee Luxemburger belangrijker is dan de prijs. Reizigersorganisatie Comité des Usagers is natuurlijk kritisch en vindt met name dat de capaciteit nog meer omhoog moet dan nu is voorzien.
Meer lezen op de website De wereld morgen: bit.ly/zinonzin , bit.ly/zinonzin2, bit.ly/zinonzin3 en bit.ly/zinonzin4
Gerda Spaander
Meer internationaal
- 80 weken hinder!
- De eerste nachttrein van European Sleeper
- Een paar treinreisjes in Schotland
- Een zware zomer voor de treinreiziger
- Eropuit: Berlijn
- Fotoverslag: met de trein door Japan
- Gestrand, vertraagd en niet geïnformeerd: op reis met de Duitse trein
- Hoppin: het nieuwe motto in Vlaanderen
- Luxemburg: een aangename verrassing
- Met de Nightjet naar Wenen
- Met het OV door Sauerland
- Naar Noorwegen per boot en trein
- Noorwegen met boot, trein en taxi
- Op reis naar het hoogstgelegen station van Europa
- Openbaar vervoer in Peru
- Per boot en trein naar Oxford en Glasgow
- Per trein naar Stuttgart: vertraging en gezelligheid
- Reisverslag Kopenhagen
- Reisverslag: met de trein naar Stuttgart
- Reizen met het OV voor negen euro per maand
- Reizigersongemak in Duitsland
- San Sebastián en Bilbao per trein
- Treinen door Cuba
- Wanneer kunnen we eindelijk eenvoudig internationaal boeken?
- Wens: een centraal station voor Parijs
- Woerden–Valencia per trein