Ons jaar 2022 in vogelvlucht

Jaaroverzicht 2022 afdeling Den Haag e.o.

Oplossingsgericht meedenken op alle niveaus is voor de Haagse afdeling een belangrijk motto. Daaraan geven de bestuursleden uitvoering in het informeel overleg met de vervoerder HTM (1x per 10 weken), in hun inbreng in de raad en het college en de verschillende gemeentelijke Denktanks- en Klankbordgroepen v.w.b. de aanpassing van de railinfrastructuur + halten in het kader van het programma Instroom Nieuwe Tram Haagse Regio en vervoerplannen, Schaalsprong OV/OV NEXT en in het METROCOV (het overlegorgaan van de gezamenlijke reizigers- en consumentenorganisaties in de metropoolregio Rotterdam-Den Haag).

Gaandeweg was er in de loop van 2022 weer fysiek overleg mogelijk. Het op fysieke wijze van gedachten wisselen met lokale raadsleden, ambtenaren, politici, wethouders, medewerkers van NS, ProRail en MRDH is altijd plezierig, constructief en oplossingsgericht. Daarnaast vervult Rover een belangrijke adviesfunctie in het METROCOV.

Naar een Toekomstvast Hoogwaardig OV

Het jaar 2022 stond in belangrijke mate in het teken van de gemeenteraadsverkiezingen. Rover heeft zowel naar de (in)formateur van de nieuw te vormen coalitie en de raadscommissies Ruimte en Leefomgeving onder het thema: Naar een Toekomstvast Hoogwaardig OV, haar wensen voor de raadsperiode 2022-2026 kenbaar gemaakt. In onze brieven hebben wij onder de aandacht gebracht dat verdergaande gebiedsontwikkeling en verdichting niet gaan zonder het scheppen van ruimte voor mobiliteit, met name voor OV.

Verder hebben wij aangegeven tevens geadviseerd dat in de raadsperiode 2022-2026 vergaande besluitvorming nodig is voor investeringen in concrete Schaalsprongprojecten van het OV en versnelling van tram en bus v.w.b.:

• de Zuidwestlandcorridor en daarmee samenhangend de doortrekking van de tramtunnel Grote Markstraat via Prinsegracht bij voorkeur loodrecht naar OV-knooppunt Leyenburg. De tracékeuze is daarbij relevant in verband met de mogelijke verlenging van Randstad Raillijn 4 naar het Westland (Naaldwijk) in de nabije toekomst. Deze verlenging vraagt om een meer metroachtig traject (-1 of +1 niveau) ook op het traject Tramtunnel Prinsegracht – OV knooppunt Leyenburg v.v.;
• hoogwaardig OV, bij voorkeur regionaal railtracé door het gebied Central Innovation District (CID) en in de Binckhorst richting Voorburg/Delft/Zoetermeer en in de andere richting via Koningscorridor naar de Internationale Zone en Scheveningen. De voorkeur van Rover gaat in de Binckhorst uit naar een geheel vrije baan op de Binckhorstlaan en de Maanweg, bij voorkeur zoveel mogelijk op +1 niveau;
• versnelling van tramlijnen 9 en 16 in Zuidwest Den Haag en bevordering doorstroming van het busverkeer;
• Meer middelen voor de exploitatie van het OV. De bevolkingstoename in deze stad en regio de komende jaren is van invloed op de Mobiliteitstransitie en op de vraag naar OV en uitbreiding van de exploitatie. Dat vraagt van de Rijksoverheid om meer middelen voor de exploitatie van het OV beschikbaar te stellen en de Brede Doel Uitkering te gaan indexeren.

Naar een Toekomstvast Hoogwaardig OV was ook het thema op onze jaarlijkse ledenafdelingsvergadering van 18 mei. Daarin werd in een gezamenlijke presentatie van Rover en de gemeente Den Haag ingegaan op de verdergaande Verstedelijking richting 2030-2040 en de noodzakelijke samenhang daarvan met Mobiliteit. Die samenhang vraagt om een diepte-investering in hoogwaardig OV waarvan de drie corridors (Oude Lijn, Zuidwestland- en Koningscorridor) de dragers zijn. Daarnaast blijft ook de fijnmazigheid van het OV in de dicht bevolkte stad noodzakelijk, mede ter bevordering van de Mobiliteitstransitie waarbij het accent ligt op de voetganger, de fiets en het OV en minder op automobiliteit.

Transitieprogramma OV en corona

Op 1 juni boog de Adviescommissie Vervoersautoriteit van de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag( afgekort: MRDH) zich over de derde Herijking van het Transitieprogramma OV en corona en de herijkingsvoorstellen van HTM. In verband daarmee hebben wij op 29 mei de twee raadsleden die in deze Adviescommissie participeren en de raadsleden van de raadscommissie Leefomgeving onze zorgen over de derde Herijking onder hun aandacht gebracht. In onze brief hebben wij aangegeven dat de afschalingsvoorstellen (veelal verlaging van frequenties) van HTM de functie van het OV in deze stad en regio aantast en dat deze maatregelen zo zorgvuldig mogelijk moeten worden overwogen en moeten worden gerelateerd aan de minimumnormen die zijn bepaald in de Kadernota OV van MRDH. In dat kader hebben wij aangegeven dat van afschaling van de dienstregeling op de zaterdagmiddag van een aantal lijnen moet worden afgezien.

Verder hebben wij aangegeven dat de opdrachtgever van het OV (de MRDH) actief met HTM in gesprek moet blijven over maatregelen om de beschikbaarheid van voldoende personeel in het najaar te realiseren, zodat de dienstregeling kan worden opgeschaald. Ook hebben wij opgemerkt kritisch te blijven met betrekking tot de 13 tijdelijk opgeheven tramhalten. Het standpunt van Rover is onverkort dat de fijnmazigheid van het OV in de stad niet mag worden aangetast en geenszins in de dicht bevolkte wijken. Bij versnellingsmaatregelen moet sprake zijn van samenhang tussen de haltedichtheid (norm loopafstand naar een halte 500m) en de plannen m.b.t. Schaalsprong OV/OV NEXT. Maatschappelijke relevante bestemmingen (zorg, onderwijs etc.) moeten met het OV bereikbaar blijven.

V.w.b. de vooruitzichten 2023 hebben wij aangegeven dat ook voor dat jaar staatssteun (beschikbaarheidsvergoeding) nodig zal blijven en hebben daartoe, mede in METROCOV-verband, alle gezamenlijke overheden binnen de MRDH opgeroepen om in samenwerking met de provincie en andere vervoersautoriteiten zich daarvoor in te zetten richting het kabinet. In dat kader hebben wij ook de Bestuurscommissie Vervoersautoriteit in een vergadering van 8 juni daartoe opgeroepen.

Zienswijze ontwerp Masterplan Bereikbaarheid en plan MER CID-Binckhorst

De MIRT-verkenning Central Innovation District (CID)-Binckhorst is in het najaar 2022 door de gezamenlijke overheden afgerond met het opstellen van een voorgenomen voorkeursalternatief bestaande uit een tramverbinding door de Binckhorstlaan via de Maanweg richting Voorburg station en via de Geestbrugweg richting Rijswijk/Delft, met een aanvullend bereikbaarheidspakket (o.m. fietspaden, mobiliteitshubs). Het Bestuurlijk Overleg van de MIRT heeft besloten om de planning- en studiefase te starten.

Op 21 oktober 2020 had Rover al in het kader van de Notitie Reikwijdte en Detailniveau kenbaar gemaakt voorstander te zijn van een hoogwaardige randstadrail verbinding op een vrije baan (bij voorkeur op +1 niveau) via de Binckhorstlaan en de Maanweg (op termijn via Voorburg station op -1 niveau en verder via Forepark naar OV-knooppunt Lansingerland-Zoetermeer).

Rover heeft in haar zienswijze van 18 september aan de gemeenten Den Haag, Leidschendam-Voorburg en Rijswijk aangegeven dat bij de verstedelijking en verdichting van CID-Binckhorst een hoogwaardige railverbinding op een geheel vrije baan past die de regio verbindt en waarvan een aanzuigende werking uitgaat. Tot 230-2035 zou voor een HOV-tram moeten worden gekozen met als voorwaarde dat de verdere (gebieds)ontwikkeling wordt geanticipeerd op de pre-verkenning Schaalsprong Metropolitaan OV en Verstedelijking Zuidelijke Randstad. Dit impliceert dat richting 2040-2045 verder wordt geïnvesteerd in een hoogwaardige snelle railverbinding (RandstadRail) door de Binckhorst naar enerzijds Zoetermeer-Lansingerland en anderzijds via de Haagse Koningscorridor naar de Internationale Zone en Scheveningen. Als gevolg daarvan heeft Rover aangegeven dat de voorkeur uitgaat naar de HOV-variant 1T (HOV-tram).

M.b.t. HOV-tramlijn 1 via de Binckhorst heeft Rover geadviseerd om de verlegging van tram 1 via de Binckhorst nog nader vervoerskundig en economisch te onderzoeken. Daarin zou ook meegenomen moeten worden om het huidige traject van tram 1 in Den Haag (centrum – Scheveningen vv.) in stand te houden. Verder hebben wij aangegeven om te investeren in het maatschappelijk draagvlak voor deze HOV-variant 1T in het bijzonder in Voorburg en Rijswijk. Daarbij zouden bewoners van het traject (Binckhorstlaan – Prinses Mariannelaan – Geestbrugweg) van deze gemeenten actief moeten worden betrokken bij de inpassing van het tramtraject in deze wegen. Rover heeft daarbij geadviseerd, mede in de Klankbordgroep HOV CID Binckhorst, om de Geestbrug af te sluiten voor het doorgaand autoverkeer ten gunste van de Rotterdamse baan. Ook heeft Rover daarbij aangegeven dat onder  geen beding het historische en culturele Huygensmuseum “Hofwijck” en de tuinen rondom dit museum mogen worden aangetast.

Tenslotte heeft Rover geadviseerd om de bereikbaarheid van het CID in het kader van het desbetreffende Masterplan nader te onderzoeken. (Wordt vervolgd in 2023)

Programma Instroom Nieuwe Trams Haagse Regio (INTHR)

Conform dit programma worden delen van de tracés van de tramlijnen 1, 6, 12 en 16 door de gemeente geschikt gemaakt voor de serie nieuwe brede lage vloertrams. Dit programma bestaat uit 8 deelprojecten die over meerdere jaren worden uitgevoerd.

In 2022 heeft Rover in meerdere Denktanks en Klankbordgroepen geparticipeerd, in:

• Deelproject 16M (Moerwijk)
• Deelproject 16Z (Zoutmanstraat – Centrum)
• Deelproject 16S (Statenkwartier)
• Deelproject 6A (Transvaal)
• Deelproject 12B (Laan van Meerdervoort – Paul Krugerplein)
• Deelproject 12A (Markenseplein – Laan van Meerdervoort)

De deelprojecten 16M en 16S (tot Kunstmuseum) zijn dit jaar gereed gekomen; 16S (Statenlaan) en 16Z (in 2022 in uitvoering genomen) komen in 2023 gereed. De  overige deelprojecten 6A, 12A en 12B zijn in voorbereiding; de gemeente is gestart met de daarvoor ingestelde klankbordgroepen waarin Rover participeert. Discussiepunt is momenteel de Tramhalte Haagse Markt op het Hobbemaplein (deelproject 6A Transvaal), die de gemeente voor alle lijnen 6, 11 en 12 wil concentreren aan de Heemstraat naast de bibliotheek op het Hobbemaplein, waarbij ook de tramhalte Delftselaan (6 en 12) zou komen te vervallen. Rover heeft op 16 november daartegen bezwaar gemaakt en een alternatief voorstel gedaan dat meer recht doet aan de huidige situatie. (Wordt vervolgd in 2023)

De aanpassing van het tracé Goudenregenstraat (onderdeel van deelproject 12A) stuit op bezwaren van bewoners van deze straat e.o., mede vanwege de onveiligheid van het fietsverkeer. Er gaan geluiden rond dat bewoners de tram uit de Goudenregenstraat willen weren. Rover heeft op 28 september aan de wethouder Mobiliteit, de heer A. Mulder, kenbaar gemaakt dat het netwerkverband waar tramlijn 12 deel van uitmaakt in stand moet worden gehouden en de verbinding met het Markenseplein (Westduinpark + Zuiderstrand) relevant is voor de kustbereikbaarheid met het OV. Rover heeft wel geadviseerd om naar oplossingsrichtingen te kijken (bijv. van gevel-tot-gevel), samen met o.m. bewoners, waarbij de fietsveiligheid in de Goudenregenstraat wordt verbeterd. Ook om de zorgen van bewoners weg te nemen. (Wordt vervolgd in 2023)

Overige activiteit:

• Maatwerkvervoer Benoordenhout/Clingendael: Rover trekt in nauw overleg met de bewonersorganisatie van Benoordenhout, de gemeente en MRDH op om een maatwerkvervoer te bewerkstelligen op het traject waar de vm. Bus 18 is weggevallen. De invulling van de pilot Innovatief vraaggericht OV Benoordenhout heeft geresulteerd in de “Haagse Hopper” tussen Clingendael en het centrum met 12 halten die op 1 januari 2023 van start is gegaan conform het beleidskader maatwerkvervoer van de MRDH.
• Dit jaar is ook een klankbordgroep van start gegaan v.w.b. de vervanging van het tramtraject op de Eisenhowerlaan dat alleen wordt gebruikt voor omleidingen. Dit traject + halten moet in het kader van de Schaalsprong OV/OV NEXT worden aangepast conform de kwaliteitseisen van R-net en geschikt gemaakt voor de nieuwe brede lage vloertrams. Dit traject maakt teven deel uit van de planvorming m.b.t. de Koningscorridor waarvoor een hoogwaardige en vrije baan nodig is. De discussie die hier loopt is dat er ook voor het fietsverkeer ruimte moet worden gecreëerd. In samenwerking met de fietsersbond wordt door Rover daartoe met de gemeente naar een oplossingsrichting gezocht.