Heropenen spoorlijn 20 van Maastricht naar Hasselt

Nu het politieke draagvlak voor een tram na jarenlange discussies is vervallen, ligt er een plan klaar voor een “trambus”. Deze trambus is echter niet aantrekkelijk voor reizigers omdat de reistijd lang blijft, aansluitingsknopen niet mogelijk zijn en het comfort bescheiden is. Het spoor op dit traject is deels nog aanwezig. Via het spoor kan veruit de snelste verbinding worden geboden tussen beide stations en Antwerpen is in 1,5 uur te bereiken.

Een bus kan meer gebieden ontsluiten, maar vraagt hoge frequenties om voldoende aantrekkelijk te zijn. Rover afdeling Limburg vraagt de overheden realisatie van een spoorverbinding te onderzoeken die beide stations verbindt. Hiervoor is het als eerste stap noodzakelijk dat Belgische en Nederlandse overheden voorkomen dat de voorgenomen sloop van de oude spoorbrug over de Maas in Maastricht doorgaat.

In 1954 is het baanvak Beverst-Maastricht, dit tracé stond bij de Belgische spoorwegen bekend onder spoorlijn 20, gesloten voor het personenverkeer en in november 1992 viel het doek voor het goederenverkeer.

De brug werd in 2010 nog voor 33 miljoen euro opgeknapt, de goederenspoorlijn Lanaken-Maastricht werd in 2011 heropend. In juni 2011 vertrok een goederentrein van Lanaken naar Roemenië. Sindsdien hebben er maar een klein aantal goederentreinen over de spoorlijn gereden.

In 2016 nam Infrabel het besluit om de sporen niet meer te onderhouden. Ook ProRail heeft in 2018 Maastricht de aansluiting op het hoofdrailnet verwijderd. Inmiddels heeft de Maastrichtse politiek zich geroerd in de kwestie en kan de geplande sloop van de spoorbrug over de Maas in Maastricht rekenen op veel weerstand. Sinds 2001 is de na de Tweede Wereldoorlog de deels herbouwde brug een gemeentelijk monument. Uit architectuurhistorisch oogpunt is de brug van belang voor de geschiedenis van de bouwtechniek, het streekgebonden materiaalgebruik, de ornamentiek en de esthetische kwaliteit van het ontwerp. In 2022 kwam ProRail met plannen om de brug te slopen en Rijkswaterstaat steunt dit plan vanwege de steeds hogere schepen.

Er zijn meerdere scenario’s in kaart gebracht over de toekomst van de brug. De afbraak van deze strategisch belangrijke brug betekent wel de nekslag rond de wens tot een mogelijke reactivering van een spoorverbinding tussen de beide Limburgse provincies. De plannen rond de sloop van de brug is bij onze zuiderburen niet onopgemerkt gebleven en dit is voor het Belgische parlement reden geweest een motie aan te nemen waarin de regering wordt verzocht om onmiddellijk het noodzakelijke overleg met het provinciaal bestuur van Nederlands Limburg op te starten om de afbraak van de Maasbrug te voorkomen; dit om de toekomstige gedachten rond de herstart van een treinverbinding tussen Hasselt en Maastricht levend te houden.