Het spoor raakt vol, wat nu?
Zowel NS als ProRail luidden deze week de alarmbel: het Nederlandse spoor loopt tegen de grenzen van zijn capaciteit aan. Volgens ProRail moet er vooral gekeken worden naar innovatieve oplossingen en heeft spooruitbreiding weinig zin. Rover is het daar niet helemaal mee eens: waarom zou er niet aan spooruitbreiding gedacht mogen worden? Wel is hiervoor een goede langetermijnvisie nodig.
Spoor in plaats van asfalt
Wanneer de weg volloopt, wordt er geïnvesteerd in extra rijstroken. Wanneer het spoor vastloopt, wordt er vooral gesproken over “beter benutten” en innovatieve ideeën. Maar als we de mobiliteit in betere banen willen leiden, moet er toch echt steviger worden ingezet op extra sporen in plaats van extra asfalt. Er zijn genoeg trajecten waar extra sporen de nodige ruimte kunnen bieden. Op basis van een consistente langetermijn-ontwikkelvisie voor het OV zullen daarin de juiste prioriteiten binnen en buiten de Randstad bepaald moeten worden.
De juiste keuzes maken
De bulk van de mobiliteit speelt zich af rond de grote steden op afstanden van tien tot dertig, veertig kilometer. Hier zit ook de grootste verwachte reizigersgroei, nu en in de komende decennia. Vooral hier moet dus de capaciteit van het openbaar vervoer worden vergroot. Op het bestaande spoor is nog wel enige winst te halen door slimme maatregelen in de infrastructuur, onder andere in de treinbeveiliging. Rover ziet bij NS ook mogelijkheden in het versnellen van de Sprinters, vooral door de halteertijden op de stations te verkorten. Daarin zijn treinen nu nog veel trager dan metro’s, en dat kost schaarse capaciteit.
Langetermijnvisie
Om te voorkomen dat Nederland vastloopt, moet er snel een langetermijnvisie komen. Hierin moet tevens worden gekeken naar mogelijkheden om grote mobiliteitsstromen beter te verdelen, ook buiten het bestaande hoofdspoornetwerk. Secundaire railverbindingen, zoals metro, sneltram en Randstadrail kunnen in de dichtstbevolkte delen van de Randstad een belangrijk deel van de vervoersstromen op de kortere afstanden dragen. Ook de bus, waar nodig op eigen baan, kan een belangrijke bijdrage leveren. Hiermee wordt kwalitatief hoogwaardig OV dichter bij plaatsen gebracht waar grote aantallen mensen wonen en werken. Plus het spoor hoeft niet eindeloos te worden belast met vervoer over korte afstanden. De noodzakelijke groei van het OV moet hiermee dus niet alleen de zorg van ProRail en NS zijn, maar ook van de metropoolregio’s en de provincies.
Een maatschappelijk probleem
Het is niet alleen het spoor dat vol loopt. Ook het Meldpunt Volle Bussen van Rover leverde honderden klachten op. En ook automobilisten staan dagelijks in de file. Het feit dat een groot deel van de bevolking op hetzelfde moment van de dag zich verplaatst, levert onvermijdelijk problemen op. Er zal dan ook gekeken moeten worden naar een manier om de spits te verminderen. Bijvoorbeeld door het verschuiven van collegetijden, het introduceren van flexibele werktijden en meer mogelijkheden tot thuiswerken.