2020: ons jaar in vogelvlucht

2020 is een jaar waar we misschien niet graag op terugkijken. Voor veel mensen, organisaties en complete sectoren konden de plannen voor dit jaar grotendeels de prullenbak in. Toch is er dit jaar veel gebeurd waar we de komende jaren nog gevolgen van zullen zien. Daarom ook in coronatijd een terugblik op dit veelbewogen jaar met de vraag: wat kon Rover voor de reiziger bereiken en welke verliezen moesten we incasseren?

Coronamaatregelen

Het jaar was nog geen drie maanden oud toen we te maken kregen met de eerste lockdown. Dienstregelingen werden afgeschaald, vervoerders troffen tal van (niet op elkaar afgestemde) coronamaatregelen en er laaide een discussie op over het alleen nog toegankelijk maken van OV voor vitale beroepen. Intussen betaalden veel reizigers gewoon door voor hun ongebruikte OV-abonnement. Reden voor Rover om zich in te zetten voor een eenvoudige manier om het OV-abonnement te pauzeren, zonder succes. Daarnaast pleitte Rover ervoor om iedereen te verwelkomen in het OV: iedere reiziger mag zelf beoordelen of de reis belangrijk genoeg is om te maken. Dit heeft na de eerste lockdown meer succes gehad, al sluiten we het jaar af in een nieuwe lockdown met “OV alleen voor noodzakelijk gebruik”.

Buurtbussen

Het belang van de vrijwillige buurtbuschauffeur werd dit jaar goed zichtbaar toen veel mensen zonder OV-verbinding kwamen te zitten. Het moest tot eind dit jaar duren voordat de buurtbussen “coronaproof” weer de weg op konden. Een enkele buurtbusvereniging is intussen gesneuveld wegens het afhaken van vrijwilligers. Op meerdere plekken kwam op aandringen van Rover een tijdelijk alternatief in de vorm van een grote lijnbus.

Mondkapjes

Zelden raakte de reiziger zo verdeeld als dit jaar het geval was over mondkapjes. Uit het coronameldpunt van Rover bleek het mondkapje de nummer één ergernis van de reiziger, maar om uiteenlopende redenen. Wil de één echt geen mondkapje dragen, de ander ergert zich juist aan de medereiziger die het mondkapje weigert. De mondkapjes waren echter een belangrijke voorwaarde om de reiziger weer te mogen verwelkomen in het OV. Samen met Ieder(in) vroeg Rover om het spatscherm als alternatief aan te merken voor reizigers die om medische redenen geen mondkapje verdragen, deze uitzonderingsregel kwam er uiteindelijk pas in december.

NS-dienstregeling

We begonnen het jaar positief toen NS ons advies volgde dit jaar geen uitgeklede hoogzomerdienstregeling te introduceren. Geen idee hadden we nog dat de reiziger in plaats daarvan met de nodige ‘coronadienstregelingen’ te maken zou krijgen. Intussen is dienstregeling 2021 een feit waarin naar ons advies ruimte is voor een verdubbeling van het aantal Sprinters tussen Nijmegen en Den Bosch op zondag. Ook het aantal fietsplekken in de IC Brussel werd verdubbeld nadat Rover en de Fietsersbond hier herhaaldelijk voor hebben gepleit. Nu hopen dat de reiziger hier ook snel weer gebruik van kan maken. Waar we wellicht iets eerder mee te maken krijgen is sneeuw. In het geval van een aangepaste dienstregeling zal er op verzoek van Rover meer treinen blijven rijden op trajecten Utrecht – Amersfoort en Amsterdam – Eindhoven.

Aantrekkelijke reisproducten

NS besloot dit jaar aan het verzoek van Rover tegemoet te komen door nieuwe, aantrekkelijke jongerenproducten te introduceren zoals een Jongeren Weekend-abonnement voor € 15,- per maand. Helaas liep dit door de coronacrisis vertraging op. Rover adviseert NS ook voor andere groepen reizigers met aantrekkelijke producten te komen, bijvoorbeeld abonnementen voor thuiswerkers die zich terugverdienen bij enkele dagen per week naar kantoor reizen. Het oude voordeelurenabonnement raakt vanaf januari de middagspitskorting kwijt ondanks protesten van Rover. Zeker gezien het door de coronacrisis afgenomen aantal reizigers ziet Rover de noodzaak niet om de korting te schrappen.

Toegankelijkheid

Op het gebied van toegankelijkheid werden dit jaar een paar mooie stappen gezet. Zo kwam NS met Reisassistentie op het nachtnet en de NS Perronwijzer: een app met informatie voor wie de borden op de perrons slecht lezen kan. Op verzoek van Rover en de andere consumentenorganisaties in het Locov lanceerde NS bovendien een Whatsapp kanaal voor reizigers met een beperking om eenvoudig contact te kunnen leggen met NS klanteNService Special Care. Sinds 1 september mogen reizigers die assistentieverlening hebben aangevraagd bovendien zelfstandig naar het perron om de assistentie te ontmoeten en hoeven zij niet meer door het station begeleid te worden, hiermee ging een lang gekoesterde wens van Rover in vervulling.

Op de agenda

Ook dit jaar heeft Rover weer veel onderwerpen op de agenda gezet. Zoals het lastige ‘omchecken’ met de OV-chipkaart bij een overstap van de ene op de andere vervoerder: uit een enquête van Rover bleek dat veel reizigers hier nog fouten bij maken. Ook presenteerde Rover oplossingen voor de tarievenchaos: de extra kosten die reizigers vaak kwijt zijn wanneer zij met meer dan één vervoerder reizen. In Noord-Holland kwam Rover met verschillende plannen en een manifest om de doorstroming in het OV te bevorderen. En middenin de coronacrisis schreef Rover het OV-herstelplan: een plan om niet zonder meer te snijden in het OV om kosten te besparen, maar vraag en aanbod dichterbij elkaar te brengen door meer reizigers naar het OV te laten terugkeren.

Lokaal

De Rover-vrijwilligers in de regio wisten ook dit jaar weer de nodige successen te behalen. Zo zag Rover-Den Haag hoe eindelijk de OV-chipkaartpoortjes op station Den Haag CS worden verplaatst: de afdeling maakte zich al jaren zorgen over de veiligheid van de reizigers bij de poortjes op de perrons 8 en 9 vanwege de beperkte ruimte. Op initiatief van Rover en het Reizigersoverleg Hoeksewaard Goeree Overflakkee kregen bussen van Connexxion toestemming voortaan bij file op de A29 deels gebruik maken van de vluchtstrook en daarmee de reistijd voor busreizigers te verkorten. In Noord-Holland-Noord zorgde Rover dat Connexxion het plan liet varen om de strandlijnen te schrappen, zodat het strand van plaatsen zoals Bergen aan Zee en Castricum aan Zee toch per bus toegankelijk bleven. In Limburg zorgde Rover dat Arriva het kilometertarief op treintraject Heerlen – Aachen aanpaste, nadat Rover eerder constateerde dat hier teveel in rekening werd gebracht. Gedupeerde treinreizigers krijgen het teveel betaalde bedrag terug.

Vereniging

Tot slot: ook binnen de vereniging was 2020 een bewogen jaar. Saskia Kluit werd verkozen tot nieuwe voorzitter en nam daarmee het stokje over van Walter Etty, die wel actief blijft als bestuurslid. Adviesraden en ledenvergaderingen waren voor het eerst digitaal. De vele vrijwilligers van Rover moeten een belangrijk sociaal aspect missen maar hebben aangetoond zich snel aan te kunnen passen waardoor ook op afstand het werk gewoon doorging. Daar zijn wij uiteraard heel dankbaar voor. Op naar een beter 2021!