Afscheidsblog: lange lijnen in het voorzitterschap

Dit is de laatste blog die Arriën Kruyt in zijn functie als voorzitter voor Rover heeft geschreven. Zaterdag 26 mei werd Walter Etty op de Algemene Ledenvergadering benoemd tot zijn opvolger. Zie ook het afscheidsinterview van Arriën in De Telegraaf.

Van september 2010 tot eind mei 2018 ben ik met plezier voorzitter van Rover geweest. De doelstelling van Rover, meer en beter openbaar vervoer, sprak me aan. Tussen 2010 en 2018 is er veel ten goede veranderd in het openbaar vervoer en dat stemt tot dankbaarheid.

Samenwerking

In 2010 was er in het openbaar vervoer veel gedoe. NRC kopte “Niemand houdt van ProRail ” en dat was ook zo. ProRail had ruzie met iedereen en wilde niet met Rover praten omdat ProRail alleen met vervoerders sprak. De OV-bedrijven in de grote steden waren bang dat ze bij aanbestedingen zouden verliezen van andere bedrijven en NS was bang dat grote delen van het Hoofdnet zouden worden aanbesteed. De onderlinge sfeer was slecht en in die sfeer moest de OV-chipkaart worden uitgerold door alle bedrijven. Het erge was dat de bedrijven hun ruzies uitvochten via de media en de Tweede Kamer. Dat leidde ertoe dat er politiek geen bereidheid was om het OV te helpen. Het departement hing achterover onder het motto dat bedrijven het zelf maar moesten uitzoeken. Na een rondje langs bewindslieden, gedeputeerden en directeuren was het me duidelijk dat dit anders moest.

Reizigers zijn gebaat bij goed samenwerkende bedrijven. Ik had in Zwitserland en in Duitsland gezien dat het goed is als er naast een landelijk spoorbedrijf meerdere in de regio of gemeente gewortelde bedrijven bestaan, mits die maar samenwerken. Mijn eerste lange lijn werd om vanuit Rover de samenwerking in de OV-sector te bevorderen. Dat werd het project Samen op Reis. Mijn einddoel was een branchevereniging om de gezamenlijke belangen te behartigen. De branchevereniging is er gekomen en de onderlinge sfeer is veel beter geworden.

Bondgenoten

Rover is qua ledental klein, maar qua kennis groot en sterk. Voor een beter openbaar vervoer zijn bondgenoten nodig. Die bondgenoten vonden we in het LOCOV. Met studentenbonden streden we voor het behoud van de Studenten OV-kaart. Met Iederin streden we voor de belangen van mensen met een beperking in het OV. Met de Fietsersbond streden we voor meer en betere fietsenstallingen. Met de ANWB en de Consumentenbond streden we voor betere voorwaarden voor de OV-chipkaart. Tot slot kwam de Mobiliteitsalliantie tot stand voor meer investeringen in het OV en de fiets én voor het beprijzen van autogebruik. In België vonden we in onze Vlaamse zusterorganisatie TreinTramBus een geweldige partner en later kwam daar in Duitsland PRO BAHN bij.

Bondgenoten zoeken en vinden werd de tweede lange lijn.

Regie

De continue discussie over de meest gewenste marktordening in het OV, verduistert de noodzaak van regie door overheden. Elke succesvolle markt kent regels en een marktmeester. Het Rijk moet sturen op hoofdlijnen inzake tarieven, uitwisseling van data en vooral op investeringen gerelateerd aan de gewenste ruimtelijke ordening. Op Provinciaal niveau heeft het OV-bureau Groningen Drenthe bewezen dat een strakke overheidsregie leidt tot een spectaculaire groei van het OV. Op gemeentelijk niveau regelt een actieve gemeente vrije bus- en trambanen en goede fietsroutes naar het station. De titel van de nota van Rover uit 2016 was “Ordening begint met regie”. Het aandringen op meer regie was een derde lange lijn.

Klagen of meedenken

Het imago van Rover was zuur, Rover klaagde en klaagde. Dat heeft een kortstondig effect met veel aandacht in de media. Er zijn soms misstanden in het OV waarover geklaagd moet worden. De wijze waarop de Beneluxtrein in een geheim akkoord dreigde te worden opgeheven is daar een voorbeeld van. Ook de manier waarop de OV-chipkaart de reizigers door de strot werd geduwd heeft het beeld van het OV veel schade berokkend. De oplopende storingen rond Schiphol duwde Rover in de rol van aanklager. Maar uiteindelijk is meedenken en zelf agenderen veel effectiever. De woordvoering van Rover werd: “het OV is goed, maar het kan beter”. Het beeld van Rover is positiever geworden.  Dat was de vierde lange lijn.

EPF

Europese samenwerking is nodig maar gaat niet vanzelf. Daar is veel inspanning en tijd voor nodig. Rover was al lid van de European Passengers Federation (EPF) maar in de loop der jaren hebben we onze deelname geïntensiveerd. Dat was de vijfde lange lijn. En ik blijf als lid van de Management Board van de EPF mijn bijdrage leveren ook na mijn afscheid als voorzitter van Rover.

Tot slot

Het schrijven van een weblog vergde veel zondagse inspanning maar was de moeite waard alleen al vanwege de reacties die de weblogs opriepen. Er is een tijd van komen en gaan. Ik ga.

Arriën Kruyt
Voormalig Voorzitter Rover