Blog: code zwart

Sinds het aanbreken van de coronacrisis wordt regelmatig over code zwart gesproken: een ernstige crisis die dreigt in de zorg als de coronacijfers zich ongunstig ontwikkelen. Ook in het OV dreigt een zwart scenario. In dit geval dan niet levensbedreigend, maar ook met grote impact. Twee soorten cijfers zijn hier bepalend: de reizigersaantallen en de financiële steun van het Rijk. Dit voorjaar hebben de vervoerders en de regionale overheden deze zwarte scenario’s uitgewerkt. De kern daarvan was helder: de reiziger zou fors minder bussen en trams krijgen. Uiteraard maakte Rover zich hier druk om, we drongen meermaals bij het kabinet aan op steun. Die steun kwam er gelukkig: in ieder geval tot eind dit jaar en ook in 2022 zal het Rijk financieel bijspringen.

Is daarmee het gevaar op een ingekrompen OV-aanbod verdwenen? Nee. Want ook met steun zijn de cijfers niet gunstig. Maar er is iets belangrijks dat de cijfers niet laat zien: de reiziger. Al in de tijd dat er nog een avondklok was en winkelen alleen op afspraak mocht, was het aantal reizigers ten opzichte van vorig jaar alweer bijna verdubbeld. Sommige gebieden vervoeren 60% van het aantal reizigers in 2019. De Reiziger keert terug. Nee, het niveau van 2019 wordt voorlopig niet bereikt. Maar laten we niet vergeten dat 2019 één van de beste, zo niet hét beste jaar, voor het openbaar vervoer was. De economie floreerde, duurzaamheid stond voorop en steeds meer steden werden autoluw(er). Te veel reizigers was toen eerder een probleem dan te weinig.

Terwijl het OV worstelt, worden al vervoerplannen gemaakt voor 2022. Een jaar waarin naar verwachting veel mensen gevaccineerd zijn, veel maatregelen weer verdwijnen en het OV volop kan inzetten op het terugwinnen van de reiziger. Dit is geen moment om te gaan schrappen in de dienstregeling. Kom niet met een structurele verslechtering vanwege een tijdelijk financieel probleem. Als cijfers en rapportages zo belangrijk zijn, kom dan met een reizigerseffectenrapportage. Bekijk vooral hoe de reiziger goed van A naar B kan komen en hoe er meer reizigers weer voor het OV kiezen.

Natuurlijk zijn rode cijfers bij vervoerders niet fijn, maar erger is dat de zwarte scenario’s fors minder mogelijkheden voor reizigers zou betekenen. En waarom zou de reiziger de rekening moeten betalen? Er zijn andere oplossingen. Een goed product verdient zichzelf tenslotte terug, dat zagen we ook in 2019. Het OV is voor iedereen en moet er dan ook gewoon zijn. Zodat alle lichten straks weer op groen staan.

Freek Bos,
Directeur Rover