ProRail, FMN en NS: hoe nu verder?
Dat de scheiding van NS en ProRail slecht uitpakt voor reizigers is een open deur. NS en andere railvervoerders hebben belang bij veel en tevreden reizigers. Prorail heeft dat belang niet. In 2013 is de reizigerstevredenheid afgenomen. Dat is zuur voor NS, omdat veel ontevredenheid veroorzaakt wordt door buitendienststellingen en storingen bij wissels, seinen en stroom. NS kan daar weinig aan doen, maar krijgt er wel de rekening voor gepresenteerd. In 2014 zal ProRail nog meer buitenstellingen veroorzaken, waaronder een complete buitendienststelling gedurende negen dagen van Utrecht Centraal[1]. De buitendienststelling van station Bilthoven gedurende vier dagen in de herfstvakantie van 2013 heeft geleid tot verstoringen van de treindienst in grote delen van de Randstad. Wat de gevolgen zullen zijn van een buitendienststelling van Utrecht in 2014 laat zich raden. Ook Den Bosch moet dit jaar weer 21(!) dagen dicht om een paar wissels te vervangen.
Het argument voor een splitsing tussen NS en ProRail was dat de Europese Unie die splitsing wenste om meer marktwerking mogelijk te maken. Dat argument is ontkracht door een recent besluit van het Europese Parlement, waarin lidstaten de vrijheid krijgen om naar eigen inzicht hun ordening te regelen, mits er maar concurrentie mogelijk blijft. In Duitsland bestaat sinds jaar en dag een holding waarin het railbedrijf en het reizigersbedrijf zijn ondergebracht. En toch zijn er in Duitsland net als in Nederland aanbestedingen voor het regionaal vervoer. Bovendien is er concurrentie op het Duitse hoofdnet. Een holdingstructuur hoeft marktwerking helemaal niet uit te sluiten.
Een holding leidt er wel toe dat in de top van de holding afgewogen wordt of het buitendienst stellen van een station of baanvak opweegt tegen het verlies aan reizigers. De leiding van een holding zou ook nooit accepteren dat er gemiddeld 30 storingen per dag zijn bij wissels, seinen of stroom, zoals nu bij ProRail. NS, FMN en Ministerie: ga samen met Rover nadenken over een betere ordening op het spoor in het belang van de reiziger. Doormodderen met de huidige ordening is geen optie.
Hoewel NS in een email aan de consumentenorganisaties spreekt over Utrecht Centraal, blijkt dit inmiddels alleen te gaan over met name de noordkant van Utrecht Centraal waar gedurende 9 dagen een aanzienlijk deel van de treinen wordt geschrapt.. Desalniettemin zal de overlast voor reizigers nog steeds zeer groot zijn [red.]
Arriën Kruyt
Voorzitter Rover