Blog: publiek-private samenwerking (PPS) op de Hogesnelheidslijn (HSL)

In de jaren negentig van de vorige eeuw werd besloten om Nederland aan te sluiten op het netwerk van Hogesnelheidslijnen, want anders zou Nederland het Jutland van Europa worden. Dat was een juiste opvatting, maar vervolgens maakte de Staat der Nederlanden een kapitale denkfout. De aanleg van de HSL van Amsterdam naar Breda en Antwerpen werd gegund aan een private onderneming, Infraspeed, die een spoorlijn aanlegde zonder kennis van zaken.

Vervolgens werd NS dringend verzocht om mee te bieden om op de HSL te mogen rijden. NS bood veel te hoog en kwam er vervolgens achter dat de HSL een technologische ramp is. Er zijn tussen Amsterdam en Antwerpen drie verschillende stroomsoorten (1500 Volt Gelijkstroom, 25.000 Volt Wisselstroom en 3000 Volt Gelijkstroom) en vier verschillende beveiligingssystemen (het Nederlandse ATB, ERTMS-level 1 en level 2 en het Belgische systeem). Als een machinist even niet oplet of een schakelfout maakt, staat de trein stil. Daar heeft de private partij Infraspeed geen boodschap aan. Ook niet aan het feit dat de brug over de Moerdijk niet bereden kan worden bij windsnelheden van meer dan 6 Beaufort. En dat heeft de Staat allemaal goed gevonden.

In Frankrijk, Duitsland, Spanje en in Italië zijn de hogesnelheidslijnen niet aanbesteed maar aangelegd door spoorwegondernemingen met verstand van zaken. Naar een hogesnelheidslijn wordt daar gekeken als een noodzakelijke investering in de infrastructuur, zoals Nederland kijkt naar een autoweg of een kanaal. Op hogesnelheidslijnen in die landen rijden treinen zonder problemen. Zo niet in Nederland. Door zowel de aanleg van de lijn als de exploitatie aan te besteden heeft de Nederlandse staat er een bende van gemaakt, waarbij de reizigers het nakijken hebben.

De directeur van ProRail, Pier Eringa, heeft groot gelijk met zijn pleidooi om de HSL weg te halen bij het private bedrijf Infraspeed. Het leren van fouten is altijd duur. Zo ook voor de Rijksoverheid. Maar beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Doormodderen op de HSL is geen optie. Dan wordt Nederland alsnog het Jutland van Europa: een land zonder functionerende HSL.

Arriën Kruyt
Voorzitter Rover