Blog: pleidooi voor btw-verlaging in het OV
Eerder verscheen deze blog als opiniestuk in dagblad Trouw
Geen woorden maar daden, dat moet de Duitse regering hebben gedacht toen ze de btw op treinkaartjes verlaagde. De maatregel is onderdeel van het klimaatpakket van de Duitse Bondsregering, waarbij de klimaatvriendelijke trein aantrekkelijker wordt gemaakt. Betaalden treinreizigers voor een lange reis vorig jaar nog 19% btw, dit jaar is dit teruggebracht naar 7%. Tegelijk gaat de belasting op vliegtickets dit jaar omhoog. Duitse treinreizigers zagen dit jaar geen prijsverhoging. Het spoorwegbedrijf Deutsche Bahn, dat vrijwel al het lange afstandsvervoer in Duitsland voor haar rekening neemt, heeft de ritprijzen met ongeveer 10% verlaagd. De goedkoopste kaartjes voor reizen met de snelle ICE zijn in prijs verlaagd van €19.90 naar €17.90. Ook andere diensten, zoals het meenemen van de fiets in de trein, zijn in prijs verlaagd. De Deutsche Bahn verwacht dit jaar vele nieuwe treinreizigers te mogen verwelkomen.
Een jaar geleden werd in Nederland de btw op trein- en buskaartjes juist verhoogd. Het kabinet verhoogde de btw op consumptiegoederen van 6 naar 9 procent. Daarnaast zagen treinreizigers dit jaar de kaartjes bij NS zo’n 1,5% duurder worden. De fiets in de trein meenemen werd voor de tweede keer op een rij flink duurder. Het Kennisinstituut Mobiliteit (KIM) onderzocht in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de effecten van de btw-verhoging op het gebruik van het openbaar vervoer. Het resultaat was niet verrassend: naar verwachting neemt het aantal gemaakte treinkilometers met 1,3 procent af, terwijl de bus het met een afname van 1 procent moet doen. Bovendien liet het onderzoek zien dat reizigers die een alternatief hebben zoals een eigen auto, nog minder met het openbaar vervoer zullen reizen.
De Nederlandse regering vond het verlies aan duurzame kilometers schijnbaar acceptabel, want de btw-verhoging in het OV kwam er. Gelijktijdig heeft de minister onlangs bekend gemaakt NS een subsidie te geven om een nachttreinverbinding met Duitsland en Oostenrijk mogelijk te maken. Het is kenmerkend voor het zwalkend OV-beleid van ons kabinet: enerzijds wordt de trein gepromoot als duurzaam alternatief, anderzijds worden maatregelen genomen die treingebruik juist ontmoedigen.
Nederland en Duitsland staan dus recht tegenover elkaar. Maar het is nog niet te laat voor Nederland om een goed voorbeeld aan onze Oosterburen te nemen. Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald. Zeker omdat in het Nederlandse Klimaatakkoord een vermindering van 8 miljard autokilometers is opgenomen. Het kan niet anders dan dat daar een belangrijke rol voor het openbaar vervoer is weggelegd. Dus, Nederlandse regering: beloon goed gedrag, stimuleer het gebruik van duurzaam vervoer. Neem een voorbeeld aan Duitsland en verlaag ook hier de btw-tarieven op trein- en buskaartjes.
Freek Bos,
Directeur Reizigersvereniging Rover