SP: spoorconcurrenten het land uit
Als het aan de SP ligt, mogen Arriva, Connexxion en Veolia het Nederlandse spoor verlaten en terugkeren naar hun eigen land. Deze gewaagde uitspraak wist discussieleider Marc Maartens aan SP-woordvoerder Farshad Bashir te ontlokken tijdens het OV-debat dat Rover en Railforum op 5 september organiseerden. Deze middag werd in het Haags Openbaar Vervoer Museum een pittige discussie gevoerd tussen kandidaat-Kamerleden, journalisten en OV-professionals.
Arriva-directeur Frank van Setten schrok wel even toen hij de SP-woordvoerder hoorde zeggen dat hij de Arriva’s, Veolia’s en Connexxions het liefst het spoor en zelfs het land zag verlaten. De SP is een fel tegenstander van marktwerking en ziet het liefst alleen NS op het spoor rijden onder zeer strakke regie van de minister. Alle winst die de marktpartijen maken, verdwijnt nu maar naar het buitenland. Uiteraard waren lang niet alle aanwezigen het hier mee eens. “De minister stelt de randvoorwaarden, de spelers moeten hier zelf mee aan de gang”, aldus Pieter Duisenberg van de VVD.
Uiteraard werd niet alleen over marktwerking gesproken, een heel scala aan onderwerpen passeerde de revue. Politici namen de kans om te vertellen wat zij na de verkiezingen willen voor het OV. Frank Visser van de ChristenUnie pleitte voor prestatiecijfers per lijn in het OV en voor een spoorknelpunten top-50 (à la de file top-50). Studenten, ook in het MBO, zouden van de ChristenUnie een OV-kaart krijgen die recht geeft op 90% korting. De PvdA ziet liever een trajectkaart voor alle studenten. De SP wil dat de OV-chipkaart altijd het goedkoopste tarief gaat berekenen, het liefst hemelsbreed. GroenLinks hield een pleidooi voor een Europese Reisplanner, om zo het grensoverschrijdende OV te stimuleren.
Er zijn ook onderwerpen waar de deelnemers het best met elkaar over eens zijn. Zo ziet iedereen graag dat het OV beter toegankelijk wordt voor mensen met een beperking. Wel wordt verschillend gedacht over de termijn waarop, vooral het CDA wil hier de tijd voor nemen. Ook was iedereen het met elkaar eens dat het tijd is voor een lange termijnvisie. De spoorprofessionals Jonge Veranderaars verweten de politiek slechts te willen scoren in de regeerperiode, terwijl vooruit denken zo belangrijk is. Tip voor de spoorsector van de CU:“Zet in op betere kwaliteit, ga voor hogere ambities en wees transparant over wat wel en niet goed gaat!”
Confronterend maar zeer gewaardeerd was de discussie met journalisten van de Staatscourant, Volkskrant, Dagblad Metro en OVPro. De journalisten waren terecht kritisch op de OV-sector. “Het grote probleem van deze sector is dat niemand durft te zeggen wat er mis gaat”, vond Sander Heijne van de Volkskrant. Ook vindt hij dat de overheid een duidelijk keuze moet maken: kies voor échte marktwerking of maak van NS weer een door de overheid gereguleerd bedrijf.
Tot slot kregen vervoerders de tip om het reizen prettiger temaken: let op de kleine dingen (“de alledaagse waanzin waarmee reizigers worden geconfronteerd”). Een defecte roltrap die pas na 4 weken wordt gerepareerd, defecte schermen, verouderde informatie. Er zijn veel grote vraagstukken in het OV om op te lossen, maar vervoerders kunnen door het aanpakken van deze kleine, alledaagse dingen de reis al zoveel prettiger maken.